همشهریآنلاین – مجیدجباری: ممنوعیت برگزاری سیرک حیوانات و هرگونه استفاده نمایشی از حیوانات وحشی از سال ۱۳۹۴ در ایران به اجرا درآمدهاست؛ قانونی که قرار بود پایان هر نوع معرکهگیری و نمایش با حیوانات باشد در برخی باغ وحشهای کشور همچنان نادیده گرفته میشود. تازهترین نمونه آن در شیراز است. جایی که مالک باغوحش، صحنه مطیع کردن یک شیر نر را بدون دغدغه در صفحه اینستاگرام خود منتشر میکند تا نشان دهد نهادهای نظارتی و سازمان حاظت محیط زیست در این زمینه جدیت لازم را ندارند.
یک فعال حقوق حیوانات و کنشگر محیطزیست آنچه در این ویدئو دیده میشود را بخشی از چرخه خرید و فروش حیاتوحش در کشور میداند و میگوید: «این اتفاقات تصادفی و یک نمایش ساده نیست. حیوانات برای انجام چنین نمایشهایی تحت فشار شدید قرار میگیرند و با روشهای خشن و به هر شکل ممکن شرطی میشوند تا رفتاری خلاف غریزه طبیعی خود نشان دهند. این حیوانات مانند حیوان خانگی قابل تربیت ساده نیستند.»
علی کشمیری در گفتوگو با همشهریآنلاین به ادعای جنجالی مالک باغوحش شیراز اشاره میکند و می افزاید: «مالک این باغ وحش چندی پیش ادعا کرده بود که ۹۰ قلاده شیر در اختیار دارد. اگر نیمی از آنها ماده باشند، هر سال ۵۰ تا ۶۰ توله به دنیا میآورند که طبیعتا نه ظرفیت نگهداری آن موجود است و نه سایر باغوحشها چنین ظرفیتی دارند. نتیجه این روند، ایجاد یک بازار سیاه حیات وحش است. نتایج تحقیقی که به تازگی صورت گرفته نشان میدهد فقط در یک سایت فروش آنلاین، در بازه یک ساله ۱۱۰ توله شیر برای فروش آگهی شده است.»
کشمیری با اشاره به اینکه این نمایشها در واقع نقش تبلیغ و جذب مشتری برای همین بازار غیرقانونی دارند، تصریح میکند: «وقتی تصاویر سلبریتیها در قفس حیوانات یا ویدئوهای غذا دادن نمایشی منتشر میشود، مخاطب به خرید حیوانات وحشی ترغیب می شود و این چرخه ادامه پیدا میکند.»
او با اشاره به نقش رسانه ملی میگوید: «برخی برنامهها نیز خواسته یا ناخواسته به این روند دامن میزنند. در یکی از همین برنامهها، توله خرس را وارد استودیو کردند و چند کمدین دور آن جمع شده و به حیوان چیپس و پفک میدادند. چنین رفتاری مردم را به خریداری، نگهداری یا حتی زندهگیری حیوانات وحشی از طبیعت تشویق میکند. این اتفاق برای توله پلنگ و خرس بارها ثبت شده و کار به جایی رسیدهاست که برای یوز هم شاهد چنین رفتاری بودهایم. بنابراین پشت همه این مسائل و رفتارها بحث خرید و فروش حیات وحش است و دستگاههای ناظر کار خود را به خوبی انجام نمیدهند.»
کشمیری با انتقاد از عملکرد سازمان حفاظت محیط زیست میگوید: «نمایش با حیوانات صراحتا منع شده و در باغ وحشها ممنوع شده است. اما نهادی که باید مسئولیت مستقیم نظارت را بر عهده داشته باشد، در قبال باغ وحشهای خاطی منفعل و بیتفاوت است. هر بار مسئولان از برخورد با تخلفات، رتبهبندی باغ وحشها و نظارت و سختگیری براین مراکز سخن میگویند، اما این ها هیچ وقت فراتر از یک صحبت نیست. حتی یک نمونه برخورد جدی با باغ وحشهای متخلف ارائه نشده است. طرح رتبهبندی باغوحشها نیز که در دولت قبل و زمان ریاست آقای سلاجقه بر سازمان حفاظت محیط زیست شروع شده بود هم تا کنون بیاثر بوده است. در این رتبه بندی باغوحشها و مراکز نگهداری حیوانات نهایتا در یک ارزیابی دورهای از یک سیستم ۳۰۰ امتیازی چند امتیاز کم شود که دردی را دوا نمیکند.»
او پرونده اخیر تلف شدن یک قلاده شیر در باغوحش ارم را نمونهای از همین بیعملی میداند و میگوید: سه ماه پس از آن عجیب است که به جای انتشار گزارش از برخورد با تخلف، مدیرکل محیط زیست استان تهران از همان باغوحش بازدید کرد که این کار، دور از شان یک مدیر حفاظت محیط زیست است که از یک مجموعه با سابقه تلفات حیوانات بازدید کند. این کار اگر حمایت از این مجموعه نباشد، چه ارزش افزودهای برای حفاظت دارد؟ این نوع رفتار نشان میدهد برخی باغ وحشها هر کاری دلشان بخواهد انجام میدهند و هیچ قانونی برایشان بازدارنده نیست.»
به گزارش همشهریآنلاین، قانون ممنوعیت نمایش حیوانات وحشی روشن و قطعی است، اما رفتار نهادهای مسئول نشان میدهد اجرای این قانون به حال خود رها شده است. ویدئوی اخیر باغوحش شیراز بار دیگر این واقعیت تلخ را آشکار کرد که در غیاب نظارت مؤثر، قانون در برابر چشم مردم نادیده گرفته میشود و حیوانات همچنان ابزار نمایش و تجارت باقی میمانند.