گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم ـ یکصدوهشتادونهمین شماره از پادکست «در عمق» که به بررسی مهمترین روندها، تحولات و همچنین شخصیتها در غرب آسیا میپردازد، روز یکشنبه 9 آذر 1404 ضبط و منتشر شد. در این پادکست «علیرضا مجیدی»، کارشناس مسائل غرب آسیا درگیری یک یگان اسرائیلی با برخی نیروهای محلی سوری در منطقه بیت جن در جنوب سوریه را بررسی کرده است.
در ماههای اخیر، هفت نفر از اهالی بیتجن توسط نیروهای اسرائیلی ربوده یا «بازداشت» شدهاند. اسرائیل ادعا کرده بود که شاخه نظامی «جماعت اسلامی» لبنان در جنوب سوریه فعال بوده و بهسمت مواضع اسرائیل خمپاره شلیک کرده است. در واکنش به این خبر اما این جماعت هرگونه فعالیت در سوریه را تکذیب کرد.
اما در روزهای اخیرا هنگامی که یگانهای اسرائیلی وارد منطقه شدند، در یک کمین محلی گرفتار شدند؛ در نتیجه شش نظامی اسرائیلی زخمی شدند که وضعیت سه نفر از آنها وخیم اعلام شده است. پس از عقبنشینی نظامیان صهیونیست، ارتش اسرائیل با توپخانه، خمپاره و حملات هوایی بیتجن را هدف قرار داد که به کشته شدن بیش از ده سوری منجر شد.
این رخداد چهار پیامد اصلی به همراه داشت: نخست، تعلیق مذاکرات امنیتی میان اسرائیل و سوریه بود؛ مذاکراتی که با میانجیگری آمریکا در جریان بود. اسرائیل ادعا میکند که اگر حکومت الجولانی قادر به کنترل امنیتی مناطق تحت سیطرهاش نباشد، «معاهده امنیتی» معنا ندارد.
دومین پیامد، گسترش تظاهرات ضداسرائیلی در سراسر سوریه بود؛ از جنوب تا شمال، حتی در حلب و حماء. جالب اینکه بخشی از این تجمعات توسط بدنه تحریرالشام سازماندهی شد، که میتواند هزینه سیاسی هر نوع توافق احتمالی میان دمشق و اسرائیل را برای الجولانی افزایش دهد.
پیامد سوم، برجستهشدن این واقعیت بود که بستر اجتماعی جنوب سوریه برای مقاومت فعال علیه اسرائیل مهیاست و حتی با توان محدود نیز دست به اقدام میزند.
چهارمین پیامد که جنبه احتمالی دارد، این است که اسرائیل ممکن است از این پس در سوریه الگوی لبنان را دنبال کند: پرهیز از پیشرویهای میدانی و اتکا به حملات هوایی، زیرا زمین سوریه برای گشتهای پیادهنظام اسرائیلی پرهزینه شده است.
در بحث تعلیق مذاکرات، سه هدف احتمالی اسرائیل قابل تشخیص است. نخست، بالابردن سطح مطالبات از جولانی؛ روندی که پیشتر نیز با طرح شروط دقیقهنودی مثل توقف کامل پروژه پهپادی «شاهین» دیده شده بود.دوم، ایجاد فشار بر دمشق برای سرکوب جوانان حامی خط مقاومت؛ اقدامی که برای حکومت جولانی پرهزینه است، اما اسرائیل آن را ضرورت میداند.
سوم، استفاده از حادثه بیتجن به عنوان دستاویز برای مشروعیتبخشی به عملیاتهای تهاجمی آینده در سوریه؛ عملیاتهایی که برآوردها نشان میدهد ممکن است تا پنج ماه آینده، یعنی تا آوریل 2026، در مقیاس بزرگ انجام شوند.
این مجموعه روندها نشان میدهد جنوب سوریه به یک کانون فعال، جوشان و غیرقابل مدیریت از منظر اسرائیل تبدیل شده است و تلآویو تلاش میکند از ترکیب فشار سیاسی، عملیات هوایی و طرح مطالبات فزاینده، برای شکلدهی به معادلهای جدید در سوریه استفاده کند.
انتهای پیام/