دربارۀ ویژگیهای این خیزش بسیار گفته و نوشتهاند. همبستگی بیمانند ایرانیان خارج از کشور با این خیزش بیشک یکی از علتهای پایداری و دوام آن است. این خیزش دستاوردهای ملموس بزرگی در جامعۀ ایران داشته که یکی از آنها ریختن ترس از بیحجابی در میان زنان و دختران جوان ایرانی است. رژیم به رغم تهدیدهای گهگاهیاش نتوانسته است دامنۀ فعالیت گشت ارشاد را به پیش از کشته شدن مهسا امینی بازگرداند.
در این مدت ایرانیان خارج از کشور با کارزارهایی ستودنی افکار عمومی جهانیان را برای دفاع از خیزش سراسری مردم ایران بسیج کردهاند و از این راه بسیاری از دولتها و نهادهای بینالمللی را به پشتیبانی از آن خیزش واداشتهاند. نامههای جمعیِ سرگشاده به رهبران کشورهای غربی به منظور ترغیب و حتی واداشتن آنان به حمایت از مردم ایران، برگزاری تظاهرات دهها هزار نفری در شهرهای بزرگ، دیدار با سیاستمداران و رهبران کشورهای بزرگ چند نمونه از کنشها و کارزارهای جمعی ایرانیان خارج در چهارماه گذشته است.
این کارزارها و کنشهای جمعی تاکنون بسیار اثرگذار بودهاند. هنگامی که رئیس جمهور فرانسه در گرماگرم تظاهرات اعتراضی جوانان در خیابانهای کشور، در حاشیۀ اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل با ابراهیم رئیسی دیدار کرد و دست او را فشرد، گروههایی از ایرانیان با فرستادن نامۀ اعتراضیِ سرگشاده به کاخ الیزه، واکنش نشان دادند چنان که مکرون مجبور شد توضیحاتی دربارۀ دیدارش با رئیسی بدهد.
پس از آن بود که او پذیرای چهار تن از بانوان مبارز و سرشناس ایرانی در کاخ الیزه شد و خیزش سراسری جوانان به ویژه دختران ایرانی را «انقلاب» نامید. مقامهای جمهوری اسلامی از این رفتار رئیس جمهور فرانسه سخت برآشفتند و رسانههای رژیم فحاشی و ناسزاگویی به او را آغاز کردند.
یکی از شخصیتهای اثرگذار ایرانی در خارج از کشور حامد اسماعیلیون، نویسنده، پزشک و سخنگوی انجمن خانوادههای جانباختگان پرواز شمارۀ ۷۵۲ هواپیمای بینالمللی اوکراینی است. او و همراهانش لحظهای از پیگیری حقوقی پروندۀ جانباختگان هواپیمای اوکراینی بازنایستادهاند. با کوششهای آنان حقایق بسیاری دربارۀ آن فاجعه روشن شد و پروندۀ آن رویداد سرانجام برای رسیدگی در اختیار دادگاه لاهه قرار گرفت.
به گفتۀ اسماعیلیون، قرار است شکایت از جمهوری اسلامی در ۲۸ ژوئن ۲۰۲۳ به طور رسمی در دیوان لاهه ثبت شود. تاکنون همۀ کارزارهایی که به کوشش این ایرانی خوشنام به راه افتاده، نتیجه بخش بوده است، مانند دیدارهای او و همرزمانش با سیاستمداران کانادایی، کارشناسان امور نظامی و هوانوردی، وکلای دولت کانادا، حضور در پارلمان آن کشور، ارسال نامه به رهبران و مسئولان کانادایی و جز اینها.
تظاهرات صد هزار نفری برلین در ۲۳ اکتبر ۲۰۲۲ به دعوت او و انجمن خانوادههای قربانیان هواپیمای اوکراینی برگزارشد. چند روز پس از آن تظاهرات بود که وزیر امور خارجۀ آلمان از اتحادیۀ اروپا خواست رژیم ایران را به سبب قتل مهسا امینی و سرکوب اعتراضات مردمی تحریم کند. او قول داد در مقام وزیر امور خارجۀ آلمان هر کاری که بتواند در چارچوب اتحادیۀ اروپا انجام دهد تا تحریم مقاماتی که مسئول سرکوب زنان در ایران هستند ممکن شود.
به گفتۀ اسماعیلیون، «تشکیل جلسه اضطراری حقوق بشر در سازمان ملل» نیز از مهمترین دستاوردهای تظاهرات در برلین بود. از سال ۲۰۱۳ هیچ مقام ایرانی به فهرست تحریمهای حقوق بشری اروپا افزوده نشده بود.
یکی دیگر از ایرانیان خوشنام و اثرگذار در خارج علیرضا آخوندی، نمایندۀ ایرانیتبار پارلمان سوئد، است. تظاهرات گسترده و پرشور ایرانیان روز دوشنبه ۱۶ ژانویه برابر با ۲۶ دیماه در استراسبورگ و در برابر پارلمان اروپا به دعوت او و حمایت چندین شخصیت سرشناس ایرانی برگزار شد.
تظاهر کنندگان، که به گفتۀ پلیس بیش از ۱۲ هزار نفر بودند، از اتحادیۀ اروپا درخواست کردند که سپاه پاسداران جمهوری اسلامی را در فهرست گروههای تروریستی خود بگنجاند. در آن همایش بزرگ چند تن از سیاستمداران و نمایندگان پارلمان اروپا و کشورهای اروپایی ازجمله رئیس پارلمان اروپا سخنرانی کردند.
سه روز پس از آن تظاهرات پارلمان اروپا قطعنامهای را با اکثریت آرا تصویب کرد که در آن از اتحادیۀ اروپا خواسته شده بود نام سپاه پاسداران را در فهرست گروههای تروریستی بگنجاند، بر تحریمهای خود برضد جمهوری اسلامی بیفزاید، از معترضان در ایران پشتیبانی کند و از ایرانیان خارج از کشور حفاظت کند.
البته جز این دو تن، کم نیستند ایرانیان دیگری نیز که اعتبار و جایگاهی در جامعههای غربی پیدا کردهاند و به سهم خود در دفاع از خیزش سراسری مردم و بسیج افکار عمومی برضد جمهوری اسلامی میکوشند. افزون بر شخصیتهای سرشناس و خوشنام ایرانی، بسیاری از ایرانیان خارج در گروهها و انجمنها گرد آمدهاند و با کوششهای بیدریغشان چراغ پشتیبانی از خیزش مردم ایران را در خارج از کشور فروزان نگاه میدارند.
چند روز پیش سید حسین ملائک، سفیر سابق جمهوری اسلامی در چین، در یادداشتی در روزنامۀ اعتماد نوشت: در خارج از کشور با حضور شهروندان ایرانیتبار در مناصب مختلف سیاسی در کشورهای اروپایی از رهبری احزاب گرفته تا شهرداریها، عضویت در پارلمان و حتی معاونت وزیر، لابی بسیار قدرتمندی ایجاد شده است که بر سیاست خارجی کشور فشار وارد میآورد و حتی رفتار سیاسی غربیها را با ایران کنترل میکند.
هفتهای نیست که ایرانیان خارج از کشور در شهرهای اروپا و آمریکا تظاهرات یا کارزاری برضد رژیم به راه نیندازند. آنان از آغاز خیزش سراسری در ایران به پا خاستهاند و بیاعتنا به کشمکشهای سیاسی گروهها و جریانهای سیاسیِ خارج به کوششهای خود همچنان ادامه میدهند.
سید حسین ملائک، سفیر سابق ایران در چین، در همان یادداشت اقرار کرد که جمهوری اسلامی در خارج از کشور بازی را به ایرانیان مهاجر باخته است. به گفتۀ او، شاید برجام و مساله اوکراین قابل حل باشد اما نظر و رویکرد ایرانیان خارج از کشور اساسا از طریق مذاکره قابل حل نیست
او گفت: مادام که جمهوری اسلامی صدای اعتراضات در داخل را به رسمیت نشناسد، مجبور است در خارج از کشور تاوان و هزینه بدهد.
دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید
اخبار جهان را با بارگیری اَپ ار.اف.ای دنبال کنید