روز یکشنبه ٩ مهر/اول اکتبر، برونو روتایو، سناتور فرانسوی که به ارزش‌های سنتی و مذهب کاتولیک گرایش دارد، به شدت از سکوت کمیسیون اروپا در قبال «پاکسازی قومی و دینی» در قره‌باغ انتقاد کرد و با عصبانیت گفت: «در حالی که ارامنه می‌میرند، اروپا سکوت کرده است.»
برونو روتایو که در مجلس سنا رئیس فراکسیون جمهوری‌خواهان (راست سنتی) است، معتقد است که دلیل اصلی مماشات اتحادیه اروپا با آذربایجان، قرارداد گازی است که در ماه ژانویۀ گذشته میان کمیسیون اروپا و باکو به امضا رسید.
تقریباً هم‌زمان با این اظهارات، باکو تأیید کرد که هیئت اعزامی سازمان ملل صبح یکشنبه به قره‌باغ رسیده است. یک روز قبل، دولت فرانسه ابراز تأسف کرده بود که این هیئت کمی دیر، و بعد از مهاجرت بزرگ ارمنی‌ها به محل رفته است. به گفتۀ دولت ارمنستان تاکنون نزدیک به هشتاد درصد ارامنۀ ساکن قره‌باغ خانه و زندگی خود را رها کرده و وارد خاک ارمنستان شده‌اند. با اینحال هنوز هزاران ارمنی در قره‌باغ باقی مانده‌اند و سازمان ملل می‌خواهد نحوۀ کمک‌رسانی به این جمعیت را بررسی کند.
موج ناگهانی مهاجرت ارمنیان که در دستپاچگی و هراس از امکان وقوع خشونت و کشتار شکل گرفت، باعث شد که هشدارها در مورد خطر «پاکسازی قومی» نه تنها در میان ارامنه که در محافل مسیحی غرب شدت گیرد. حتی یک نمایندۀ پارلمان فرانسه نوشته است که وضعیت کنونی، «شبح نسل‌کشی ارمنیان را بیدار کرده است.»
خانم ماری توسَن، نمایندۀ سبزها، در یادداشتی که همراه با سیمون آبکاریان، بازیگر ارمنی‌تبار سینمای فرانسه در روزنامۀ لوموند منتشر کرده، با قاطعیت می‌گوید «پاکسازی در جریان است.»
دو نویسندۀ این مقاله می‌گویند هنگامی که جنگ اوکراین آغاز شد، «تصور کردیم که اروپا بالاخره متوجه جایگاه سیاسی خود شده و درک کرده که کنار آمدن با رژیم‌های زورگو به خاطر مصالح اقتصادی، بهای گزافی خواهد داشت»، اما اینک اروپا بار دیگر «چهرۀ محافظه‌کار و ترسوی خود» را در ماجرای قره‌باغ نشان داده است.
ماری توسَن و سیمون آبکاریان می‌نویسند که اتحادیه اروپا از ترس زمستان سخت و برای تأمین انرژی موردنیاز حاضر شد با رژیم الهام علی‌یف معامله کند، چرا که گاز روسیه دیگر چندان قابل اعتماد نبود. اما به عقیدۀ این دو «گاز آذربایجان اینک به خون آلوده است.»
در مقابل، دولت آذربایجان تمامی اتهامات در مورد «پاکسازی قومی و دینی» را بی‌اساس و دروغ می‌داند. ده روز بعد از حملۀ سریع نیروهای آذربایجانی به قره‌باغ، باکو تأکید می‌کند که نیروهایش وارد شهر استپاناکرت، مرکز قره‌باغ، نشده‌اند. با توجه به غیبت رسانه‌ها و خبرنگاران که هنوز اجازۀ ورود به این شهر را نیافته‌اند، به درستی معلوم نیست که ادعای باکو تا چه حد صحت دارد. اما مقامات آذربایجانی می‌گویند: «ما حتی از برافراشتن پرچم آذربایجان در قره‌باغ خودداری کرده‌ایم، زیرا می‌دانیم که مردم ترس‌هایی دارند.»
آذربایجانی‌ها تأکید می‌کنند که هیچکس ارامنۀ قره‌باغ را مجبور به ترک خانه و کاشانه نکرده و آنها به میل خود به ارمنستان مهاجرت کرده‌اند. حکمت حاجی‌اف، مشاور دیپلماتیک رئیس‌جمهوری آذربایجان گفته است که «اکثریت کسانی که قره‌باغ را ترک کرده‌اند می‌گویند زندگی در زیر پرچم آذربایجان را تحمل نمی‌کنند؛ من این حرف را محترم می‌شمارم، هرچند به نظرم نادرست است.»
به نظر نمی‌رسد که وضعیت کنونی قابل بازگشت باشد. قره‌باغ کوهستانی رسماً بخشی از خاک آذربایجان است که اندک‌اندک از جمعیت ارمنی خالی می‌شود. در عین حال بعید است که بغض و خشم مردمی که فقط به دلایل سیاسی ناچار به رها کردن خانه و زندگی شده‌اند، به زودی فراموش شود. در این میان، پیشینۀ تاریخی روابط بد میان ترک‌ها و ارمنی‌ها و «شبح نسل‌کشی» نیز باعث می‌شود که برقراری شرایط دوستانه و صلح‌آمیز در منطقه چندان آسان نباشد.
دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید
اخبار جهان را با بارگیری اَپ ار.اف.ای دنبال کنید