به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، جنگ غزه پس از دو سال با اجرای آتش‌بس طبق طرح 20 ماده‌ای ترامپ متوقف شد، هرچند که هنوز نمی‌توان از جمله «پایان یافت» استفاده کرد؛ چرا که تحولات یک هفته اخیر نشان داد آتش‌بس تا چه اندازه شکننده است و تاکنون دست‌کم 80 مورد نقض آتش‌بس از سوی اسرائیل گزارش شده است.
در این راستا با وجود بازگشت اسرای اسرائیلی که موجب موجی از شادی در بین اسرائیلی‌ها شد اما واقعیت دیگری در زیر لایه این اتفاقات در دل جامعه اسرائیل وجود دارد که قابل کتمان نیست و آن هم مسئله آوارگان و بی‌جا شدگان اسرائیلی است که با گذشت دو سال از این نبرد همچنان شرایط نامشخصی برای زندگی دارند.
طبق آخرین گزارش‌های منتشر شده، هزاران نفر در مناطق هم مرز با لبنان و مرز جنوبی (همجوار نوار غزه) به دور از خانه‌های خود و در هتل‌ها و یا مناطق مرکزی به صورت موقت زندگی می‌کنند. بر این اساس ستاد موسوم به «جنبش شمال» اعلام کرد 64 هزار نفر به دلیل درگیری با حزب‌الله آواره شدند که از این تعداد حدود 9 هزار نفرشان هنوز نتوانسته‌اند به محل زندگی خود برگردند.
بخشی از فرایند بازگشت آوارگان اسرائیلی هم تحت فشار کابینه نتانیاهو در ماه مارس سال جاری صورت گرفت که وزارت آموزش و پرورش تأکید کرد مدارس این مناطق در میانه سال تحصیلی باید بازگشایی شود. همچنین موج دیگری از بازگشت مربوط به بازگشایی کالج‌ها و دانشگاه‌های مناطق شمال سرزمین های اشغالی بود که موجب شد هزاران دانشجو برای حضور در کلاس‌های درس، علی‌رغم نبود امکانات آموزشی کافی، به این منطقه بازگردند.
با این حال مناطقی مانند شهرک صهیونیست نشین «متولا» که در جریان جنگ با حزب‌الله همواره هدف قرار می‌گرفت همچنان کمترین بازگشت ساکنین را دارد و فقط 48 درصد اهالی آواره شده این منطقه پس از جنگ به خانه‌های خود بازگشته‌اند. همچنین 24 درصد (حدود شش هزار نفر) از ساکنین کریات شمونا هنوز امکان بازگشت را پیدا نکرده‌اند. در واقع هرچه به مرز لبنان نزدیک می‌شوید، از حجم و میزان بازگشت ساکنین به منازل خود کاسته می‌شود.
طبق آمار ارائه شده، رژیم صهیونیستی تاکنون تقریباً 3 میلیارد شکل (780 میلیون دلار) برای بازگشت آوارگان و بازسازی مناطق شمال فلسطین اشغالی سرمایه‌گذاری کرده است. اما به نظر می‌رسد این رقم کافی نیست و در ادامه این مسیر کابینه نتانیاهو باید بودجه بیشتری اختصاص دهد.
از سویی در مناطق جنوبی و همجوار با نوار غزه نیز وضعیت نامناسب گزارش شده است. براساس خبری که اخیراً منتشر شده، به دلیل حجم خسارات وارده، بیش از شش هزار نفر از ساکنان شهرک‌های مجاور مرز نوار غزه تنها در حدفاصل سالهای 2026 و 2027 قادر خواهند بود به خانه‌هایشان برگردند و تا آن زمان امکان بازگشت ندارند. این در حالی است که دو سال است ساکنان پنج شهرک«بئری»، «کفر غزه»، «نیرعوز»، «کیسوفیم» و «هولیت» در خانه‌های موقت زندگی می‌کنند و بازسازی خانه‌های آنها تا سال 2027 هم به طول خواهد انجامید.
در این میان، بودجه نهادهای مسئول بازسازی این منطقه تمام شده است و آوارگان در سراسر فلسطین اشغالی پراکنده هستند. گفته می‌شود کشاورزان به سختی می‌توانند مزارع خود را در این مناطق زنده نگه دارند. با وجود این شرایط، کابینه راستگرای بی بی از قبل هدفی را تعیین کرده است که با وضعیت این منطقه همخوانی ندارد: دو برابر کردن تعداد ساکنان شهرک‌ها و شهرک‌های نزدیک نوار غزه تا سال 2033.
گفته می‌شود از سال 2023 اداره «تکوماه» که مسئول بازسازی مناطق جنوبی است، تاکنون 7.8 میلیارد شِکِل (2.1 میلیارد دلار) هزینه کرده است و انتظار می‌رود تا پایان سال جاری 2 میلیارد شِکِل دیگر نیز هزینه کند. به عبارت دیگر، حدود 9.8 میلیارد شِکِل (حدود 3 میلیارد دلار) در کمتر از دو سال، و این در حالی است که ساکنین پنج شهرک مرزی شرایط اسکان دوباره را ندارند.
در کنار مسئله تأمین هزینه اسکان آوارگان، موضوع دیگری که منجر به کاهش بودجه‌های بازسازی شد افزایش مالیات بر ارزش افزوده در ژانویه 2025 بود که وزارت دارایی اسرائیل این مالیات را با هدف تأمین هزینه‌های جنگ افزایش داد. در این راستا افزایش 1 درصدی مالیات بر ارزش افزوده منجر به حذف بیش از 10 میلیون شِکِل از بودجه بازسازی شد.
افزون بر موضوع آوارگان جنگ با حزب الله و حماس، گروه دیگری از صهیونیست‌ها هستند که در نتیجه جنگ 12 روزه اسرائیل با ایران ماه‌هاست بی‌جا و مکان شده‌اند. طبق آخرین گزارش‌ها در مورد وضعیت آوارگان جنگ 12 روزه، تقریباً 21 هزار نفر در این نبرد آواره شدند که از این تعداد 11 هزار نفر پس از ترمیم خسارات جزئی خانه‌هایشان، هتل‌ها را ترک کردند و به محل زندگی قبلی‌شان برگشتند. اما هنوز 700 نفر در هتل‌ها ساکن هستند. از سویی حدود 10 هزار نفر دیگر از آوارگان این جنگ (2400 خانواده) یا آپارتمان جدیدی اجاره کرده‌اند و یا با اتخاذ راه‌حل‌های موقت، احتمالاً زندگی با سایر اعضای خانواده یا ترتیبات مشابه، را انتخاب کرده‌اند که سامان‌دهی به این گروه هم نیازمند صرف زمان و بودجه است.
واقعیت امر این است که صرف بازگشت آوارگان به خانه‌هایشان به ویژه در مناطق مرز شمالی و جنوبی، پایان کار نیست. این افراد با مشکلات شدید زیرساختی روبرو هستند. در این راستا کابینه اسرائیل به تازگی 1.376 میلیارد شِکِل برای احیا و رشد سیستم آموزشی در شمال تصویب کرده است که این سرمایه‌گذاری تا سال 2029 ادامه خواهد داشت. براساس برنامه ارائه شده، بودجه مذکور در شهرک‌های واقع در امتداد خط درگیری در شمال که در سالهای اخیر در معرض چالش‌های حاد امنیتی و اجتماعی بوده‌اند، هزینه می‌شود. نکته مهم آنکه بخشی از این مخارج باید صرف افزایش تاب آوری اجتماعی و رفع مشکلات روانی ساکنین منطقه شود که از جنگ آسیب دیدند.
بنابراین جامعه صهیونیستی به‌رغم خاتمه ظاهری درگیری نظامی و آنچه تحت عنوان «جنگ» تلقی می‌شود، دست‌کم تا دو سال آینده درگیر پیامدهای این نبردها خواهد بود؛ چه در قالب هزینه برای بازسازی مناطق جنگ‌زده، چه در شکل تخصیص بودجه برای بازگشت آوارگان و چه در چارچوب تحمل کسری بودجه عمومی، تورم و مشکلات مربوط به کمبود نیروی کار و کاهش سرمایه‌گذاری.
انتهای پیام/