همشهری آنلاین - یکتا فراهانی: در علم تغذیه، هیچ موضوعی بهاندازه «جوان ماندن» وسوسهبرانگیز نیست. طی چند سال گذشته، مکملهایی مانند NMN و NR که بهعنوان افزایندههای NAD⁺ شناخته میشوند، توجه جهانی را جلب کردهاند. از سلبریتیها گرفته تا ورزشکاران حرفهای، بسیاری سراغ مکملهای NMN و NR رفتهاند تا روند پیری را کند کنند. اما آیا این «اکسیر مدرن جوانی» واقعاً مؤثر و ایمن است؟
نسیم بهشتی، کارشناس تغذیه درباره واقعیتها و نکات احتیاطی این مکملهای پرطرفدار میگوید: مکملهای NMN و NR در آزمایشهای اولیه نشان دادهاند که میتوانند سطح NAD⁺ را در بدن افزایش دهند و بعضی شاخصهای سلامت را در کوتاهمدت بهبود بخشند.
او با بیان این که در مدلهای حیوانی، این ترکیبات باعث افزایش انرژی سلولی و بهبود عملکرد متابولیک شدهاند. اما در انسان، هنوز شواهد قطعی و بلندمدت نداریم، ادامه داد: بیشتر دادههای امیدوارکننده از آزمایشگاهها یا مطالعات حیوانی آمدهاند، نه از کارآزماییهای گسترده انسانی. به همین دلیل نمیتوانیم با اطمینان بگوییم که افزایش NAD⁺ همیشه مفید است.
به گفته بهشتی، در برخی شرایط خاص، تقویت بیش از حد مسیرهای متابولیکی ممکن است رشد سلولهای سرطانی را تسهیل کند. به همین دلیل دانشمندان خواستار انجام مطالعات بزرگ و طولانیمدت هستند تا اثربخشی و ایمنی واقعی این مکملها مشخص شود. بهویژه در افرادی که سابقه سرطان یا بیماریهای متابولیک دارند.
بهشتی تاکید میکند: بهتر است بیشتر افراد ابتدا بهجای قرص، سراغ تغییر سبک زندگی بروند. معمولاً توصیه نمیشود افراد فقط مکمل بخورند؛ بلکه بهتر است مسیرهای طبیعی بدن را فعال شوند که راهکارهای کلیدی در این باره وجود دارد. شامل موارد زیر:
منابع غذایی پیشساز NAD⁺: گوشت کمچرب، ماهی، تخممرغ، لبنیات، حبوبات، مغزها و سبزیها.
ورزش منظم: بهویژه ترکیب تمرینات هوازی و مقاومتی که به طور طبیعی بازسازی NAD⁺ را تحریک میکند.
زمانبندی هوشمند وعدهها: روشهایی مانند روزهداری متناوب (۱۶ ساعت ناشتایی و ۸ ساعت تغذیه) یا کاهش کنترلشده کالری.
رژیم ضدالتهابی و آنتیاکسیدانی: با کاهش مصرف قند ساده، الکل زیاد و چربیهای ترانس.
خواب کافی و کنترل استرس: چون استرس مزمن و کمخوابی مسیرهای بازسازی سلولی را مختل میکنند.
بهشتی هشدار میدهد: اگر کسی تصمیم به مصرف مکملهای NMN یا NR دارد، باید چند نکته را رعایت کند: اول این که فقط از برندهای معتبر با کنترل کیفیت بالا استفاده شود. همچنین پیش از شروع مصرف، مشورت با پزشک یا متخصص تغذیه ضروری است؛ بهویژه برای افراد با بیماری زمینهای.
بیشتر بخوانید
ترمیم DNA آسیب دیده از خورشید با آنزیم
راز طول عمر پیرترین فرد جهان را فهمیدن
او ادامه میدهد: مکمل جایگزین سبک زندگی سالم نیست؛ فقط کمکی در کنار تغذیه و فعالیت بدنی است. به همین دلیل باید بهصورت آزمایشی و کوتاهمدت (مثلاً چند ماه) مصرف و نتایج به طور منظم ارزیابی شود.
بهشتی با تاکید بر این که مکملهای NAD⁺ مانند NMN و NR، در مرز میان علم و آرزو حرکت میکنند؛ وعدهای وسوسهانگیز برای جوانی، اما هنوز بدون تضمین قطعی هستند، عنوان میکند: مکملهای NAD⁺ یکی از جذابترین حوزههای پژوهشی در تغذیه هستند و ممکن است در آینده بخشی از پزشکی سالمندی شوند. اما امروز، هنوز بیشتر در مرحلة امید و پژوهشاند تا اثبات و قطعیت. تا زمانی که شواهد انسانی بلندمدت به دست نیامده، بهترین سرمایهگذاری برای جوان ماندن همان اصول قدیمی است، یعنی؛ تغذیه سالم، ورزش منظم، خواب کافی و مدیریت استرس. شاید راز واقعی جوانی نه در یک قرص، بلکه در سبک زندگی آگاهانه نهفته باشد.