دانمارک، در میان بیش از دوازده کشوری بود که استفاده از واکسن آسترازنکا را در ۱۱ مارس و پس از گزارش حداقل ۲ لخته خون مغزی در نروژ و مرگ یک نفر، به طور موقت متوقف کرد، یک روز پس از اعلان دانشمندان و دولتها در بیربط بودن لخته خون با آسترازنکا مجددا بر سر دو راهی قرار گرفت. برخی از کشورها از جمله دانمارک و آلمان و فرانسه روز پنجشنبه و پس از تحقیق در مورد گزارش لخته شدن خون توسط سازمان نظارت بر داروهای اتحادیه اروپا اعلام کرده بودند که متقاعد شده، مزایای واکسن را بیش از خطرات آن یافته و مجددا آسترازنکا میزنند. و اما هندوستان که تولید کننده دیگر آسترازنکاست و محصول خود را به کانادا و آمریکا نیز فروخته، پس از مدتها بیآماری امروز اعلان کرد که دو مورد بیماری را ثبت نموده است. دولت کانادا اصرار دارد که نوع هندی با اروپایی آسترازنکا متفاوت است و هیچ خطری ندارد، و آمریکا هنوز مجوز آسترازنکا را صادر ننموده است.
بحران آسترازنکا و لخته خون: ۲ مریض و یک مرگ جدید در دانمارک، ۲ مریض در هند
کنسرسیوم بهداشت کوپنهاگ دانمارک روز شنبه گفت که بنظر میرسد پس از دریافت واکسیناسیون آسترزنکا کوید-۱۹ یک نفر فوت کرده و دیگری به دلیل لخته شدن خون و خونریزی مغزی به شدت بیمار شده باشد. مرجعی که بیمارستانهای دولتی کپنهاگ را اداره میکند گفت که هر دوی این موارد از کارمند بیمارستان بوده و واکسن را کمتر از ۱۴ روز قبل از بیماری خود دریافت کرده بودند. آژانس دارویی دانمارک بدون گزارش جزئیات بیشتر تأیید کرد که این دو گزارش جدی هستند و همراه با سوئد و نروژ گفت که آنها برای تصمیمگیری در مورد استفاده از واکسن به زمان بیشتری نیاز دارند.
"تنجا اریچسن"، سرپرست مدیر دارویی آژانس داروهای دانمارک در توئیت شنبه خود گفت: "ما گزارشات مربوط به عوارض جانبی مشکوک مانند این موارد را در اولویت قرار داده و آنها را به طور کامل بررسی میکنیم تا ببینیم آیا ارتباط احتمالی با واکسن وجود دارد یاخیر. ما در حال رسیدگی به این ۲ مورد خاص هستیم". در مقابل این اظهار نظر اما، "امر کوک"، مدیر آژانس داروهای اروپایی روز پنجشنبه گفته بود که ناظران نمیتواند "به طور قطعی ارتباط بین لخته خون و واکسن را در تحقیقات خود رد کنند". اما وی گفت که نتیجه "روشن" این بررسی اینست که مزایای محافظت از افراد در برابر خطر مرگ یا بستری شدن در بیمارستان بر اثر کرونا بیشتر از خطرات احتمالی لخته خون است و بلافاصله افزود که این مسئله مستلزم تجزیه و تحلیل بیشتر میباشد.
آخرین نتیجه تحقیقات: آسترازنکا باعث پادتنی میشود که آن لخته خون ایجاد میکند
بررسی آژانس داروهای اروپایی شامل ۲۰ میلیون نفر در انگلستان و ۳۰ کشور اروپایی میشود که در آنها تاکنون حداقل ۷ مورد لخته شدن خون در چندین رگ، و ۱۸ مورد ظهور بیماری نادر "ترومبوز سینوسی ورید مغز" است که به سختی درمان میشود. دانشمندان به ویژه در اروپا اکنون در حال بررسی چندین فرضیه هستند که احتمالا میتواند ارتباط بین لختگی نادر خون در مغز را با تزریق واکسن کووید-۱۹ آسترازنکا در دستکم ۱۸ نفر شرح دهد. نظریه محققان آلمان و نروژ، دو کشوری که برخی از موارد لختگی خون پس از تزریق آسترازنکا در آنها گزارش شده میگوید این واکسن در برخی موارد نادر باعث پاسخ ایمنی بدن و ایجاد یک پادتن غیرمعمول میشود که آن پادتن منجر به لختگی خون میگردد.
پروفسور "پال آندره هولم" از بیمارستان دانشگاه اسلو نروژ پس از آنکه ۳ کارمند کادر درمان با تزریق واکسن آسترازنکا دچار لختگی شدید خون شدند گفت: "ما کشفهایی کردیم که میتواند این وضعیت را شرح دهد. این تنها آغازیست در تحقیقات جاری". محققان آلمانی کلینیک دانشگاه گرایفسوالد نیز بطور مستقل نتایج مشابهی را در روز جمعه اعلام کردند و افزودند که اگر این مورد باشد، برایش میتوان درمانی یافت. دانشمندان در حال بررسی لخته خون و ارتباطش با مصرف قرصهای جلوگیری از بارداری هستند زیرا در بسیاری از موارد لختگی نادر خون گزارش شده در اروپا در زنان دیده است.
بسیاری از متخصصان آمریکایی درباره فرضیه پادتن محتاط هستند. دکتر "پیتر هوتز"، محقق واکسن در بیلور هوستون آمریکا میگوید: "باید منتظر انتشار نتایج بررسیهای دانشمندان آلمانی و نروژی بمانیم. دلیلی وجود ندارد که واکسن آسترازنکا چنین واکنش پادتنی را ایجاد کند در حالی که سایر واکسنها که مبتنی بر آدنوویروس هستند چنین واکنشی را ایجاد نکنند".
اعلان عجیب آژانس دارویی اروپا
اگرچه آژانس دارویی اروپا چند روز پیش اعلام کرد که بررسیهای اولیه نشان میدهد این واکسن با احتمال افزایش خطر لختگی خون ارتباطی ندارد در عین حال ارتباط بین واکسن با موارد نادر لختگی در عروق تخلیهکننده خون از مغز معروف به "ترومبوز سینوسی ورید مغز" را رد نکرد و گفتند همچنان در حال انجام تحقیقات متعدد هستند تا مشخص شود اساسا چنین ارتباطی وجود دارد یا به طور تصادفی رخ میدهد. آنها تایید کردند که موارد لختگی خون بیشتر در زنان جوان رخ داده است. ترومبوز سینوس ورید مغز اگرچه نادر است اما پیشتر ارتباطش با بارداری و قرصهای ضد بارداری مشخص شده بود.
هندوستان: حداقل دو مورد از دهها مورد
روز جمعه و پس از مدتها سکوت از جانب هندوستان که دیگر تولیدکننده واکسن آسترازنکای انگلستان است، این کشور گفت که تاکنون ۲ مورد لختگی خون را ثبت کرده است. هند از دادن توضیحات بیشتر از جمله اینکه این لخته خون در زنان جوان رخ داده یا نه خودداری کرد. هندوستان و کره جنوبی دیگر تولید کنندگان بزرگ این واکسن هستند که هر دو از توضیح خودداری میکنند. "ن ک آرورا" که عضو هیئت واکسیناسیون هندوستان است میگوید تاکنون حدود ۵۰ تا ۶۰ مورد از مشکلات واکسیناسیون دیده شده اما از بیان اینکه این موارد مربوط به "کویشیلد" (آسترازنکا) میباشد یا "کوواکسین" (واکسن طراحی شده و ساخت محلی خود هندوستان) خودداری کرد و گفت اصلا شاید موارد فوق ربطی به واکسن نداشته باشند.
کانادا و آمریکا واکسن آسترازنکای خود را از هندوستان تهیه کردهاند. البته آمریکا یک مرکز تولید آسترازنکا در داخل کشور خود نیز راهاندازی کرده است. هنوز اداره بهداشت آمریکا مجوز استفاده از آسترازنکا را صادر ننموده ولی دو روز پیش این کشور تصمیم گرفت در انبار آسترازنکای خود را به روی کانادا و مکزیک بگشاید و حدود ۴ میلیون دوز از آنها را به این دو کشور برای حدود ۶ ماه قرض بدهد. کانادا از روز جمعه تصمیم گرفته تا آسترازنکا را به هر کانادایی بالای ۶۰ تزریق کند و یا پیشنهاد دهد.
شرکت آسترازنکا چه میگوید؟
این شرکت روز شنبه از اظهار نظر در مورد موارد جدید بیماری لخته خون در دانمارک خودداری کرد، اما با استناد به بیانیه منتشر شده روز پنجشنبه افسر ارشد پزشکی خود "آن تیلور"، گفت: "ایمنی واکسن از اهمیت بالاتری برخوردار است و ما از تصمیمات نهادهای نظارتی که فایده چشمگیر واکسن ما را در توقف بیماری همهگیر کرونا تأیید میکند استقبال میکنیم. ما اطمینان داریم که پس از تصمیمات دقیق تنظیم کنندهها، واکسیناسیون بار دیگر در سراسر اروپا از سر گرفته میشود".