اسکندر مقدونی، پادشاه مقدونیه، در قرن چهارم پیش از میلاد (۳۳۰-۳۳۶ قبل از میلاد) به ایران حمله کرد و امپراتوری هخامنشی را سرنگون ساخت. فتح ایران توسط اسکندر نتیجه یک سری نبردهای بزرگ و استراتژی‌های نظامی بود:
اسکندر سوم مقدونی، معروف به اسکندر کبیر (۳۵۶-۳۲۳ پیش از میلاد)، پادشاه مقدونیه و یکی از بزرگ‌ترین فرماندهان نظامی تاریخ بود. او در شهر پلا، پایتخت مقدونیه، به دنیا آمد. پدرش فیلیپ دوم، پادشاه مقدونیه، و مادرش المپیاس، دختر پادشاه اپیروس، بودند. اسکندر از کودکی تحت تعلیم فیلسوف بزرگ، ارسطو، قرار گرفت و دانش و مهارت‌های مختلفی را آموخت.
پس از قتل فیلیپ دوم، اسکندر در سن ۲۰ سالگی به پادشاهی رسید. او با سرکوب شورش‌ها و متحد کردن یونان، یک ارتش قدرتمند را تشکیل داد. سپس به آسیا لشکر کشید و امپراتوری هخامنشی را شکست داد. اسکندر پس از فتح ایران، به سوی شرق پیشروی کرد و بخش‌هایی از آسیای مرکزی و هند را نیز فتح کرد. او یک امپراتوری بزرگ و پهناور را ایجاد کرد که از یونان تا هند گسترده شده بود.
اسکندر در سال ۳۲۳ پیش از میلاد در سن ۳۲ سالگی در بابل درگذشت. علت مرگ او دقیقاً مشخص نیست، اما احتمالاً به دلیل بیماری یا مسمومیت بوده است. پس از مرگ اسکندر، امپراتوری او به دست جانشینانش تقسیم شد و سلسله‌های هلنیستی مختلفی در مناطق مختلف ایجاد شدند.
فتح ایران توسط اسکندر تأثیرات عمیقی بر تاریخ و فرهنگ ایران گذاشت.