این جایزه هر سال در «جشنوارۀ کاوشگران» انجمن نشنال جئوگرافیک با مشارکت رولکس (برند مشهور و لوکس ساعت) که از سال ۱۹۵۴ به این انجمن پیوسته است، اهدا میشود و امسال شبانه بسیجراسخ کنشگر و فعال حقوق زنان، برای دستاوردهای الهامبخش خود در راه فراهم آوردن زمینۀ آموزش برای دختران و زنان افغانستانی، جایزۀ کاوشگر سال ۲٠٢٣ را از سوی انجمن نشنال جئوگرافیک دریافت کرد.
جیل تیفنتالر، مدیرعامل انجمن نشنال جئوگرافیک، روز سهشنبه ٢٣ مِه (٣ خرداد)، دربارۀ دلایل برگزیدن شبانه بسیجراسخ برای دریافت این جایزه گفت: «شبانه، فردی پیشگام، با استعداد و ماهر است که زندگی خود را وقف آموزش و ارتقای زندگی دختران و زنان افغانستانی کرده است».
وی افزود: «شجاعت و تعهد شبانه بسیجراسخ در راه ایجاد مسیرهایی برای دسترسی به آموزش، برابری و رفع تبعیض، برای ما الهامبخش بوده است».
Rolex National Geographic Explorer of the Year Shabana Basij-Rasikh was driven away by the Taliban. Undeterred, she hopes to build a global model for educating displaced children https://t.co/O8NkIuzw1D
در وبسایت نشنال جئوگرافیک آمده است که شبانه بسیجراسخ در کابل به دنیا آمده است و در دورۀ اول حاکمیت طالبان بر افغانستان و در زمانی که دختران اجازه نداشتند به مدرسه بروند، او با لباس و ظاهری پسرانه، مخفیانه به همراه خواهر خود به مکاتب زیرزمینی میرفت تا طالبان مشکوک نشوند.
شبانه بسیجراسخ تنها ۶ سال داشت که حاکمیت افغانستان به دست طالبان افتاد و دختران از تحصیل و رفتن به مدرسه محروم شدند و پس از آن او به مدت پنج سال، هر روز کتابهای درسی خود را در یک کیسۀ نایلونی خرید پنهان میکرد و هر بار از مسیری متفاوت، به کلاس درس مخفیانهای میرفت که در اتاق پذیرایی یک خانه برای آموزش بیش از صد کودک تشکیل میشد.
شبانه بسیج راسخ که پس از مهاجرات از افغانستان در کالج میدلبری آمریکا تحصیل کرده است، سفیر کمپین جهانی برای آموزش و تحصیل زنان است و تمام زندگی خود را وقف فراهم کردن امکان آموزش برای دختران افغانستانی که از حق تحصیل محروم شدهاند، کرده است.
وی همچنین بنیانگذار نخستین و تنها مدرسۀ شبانهروزی دخترانه در افغانستان است که «سولا» نام دارد و به هدف ارائۀ آموزش باکیفیت برای دختران افغانستانی تأسیس شده است.
این در حالی است که در پی تسلط مجدد طالبان بر افغانستان در سال ۲۰۲۱، شبانه بسیجراسخ به نبرد خود در راه احقاق حقوق زنان ادامه داد و دانشآموزان و کارکنان مدرسۀ «سولا» را به رواندا منتقل کرد که این مدرسه اکنون به عنوان تنها مدرسۀ شبانهروزی برای دختران افغان در رواندا فعال است و با فراهم کردن امکان آموزش آنها پس از دبستان، به فارغالتحصیلان کمک میکند تا برای ورود به دانشگاههای سراسر جهان آماده شوند.
این مدرسه همچنین به دختران ده ها استان در سراسر افغانستان، کمک کرده است تا کمک هزینۀ تحصیلی دریافت کنند.
شبانه بسیج راسخ پس از دریافت جایزه اش از سوی انجمن نشنال جئوگرافیک گفت: «من وارث شجاعت تاریخی نسلهای زنان افغانستان هستم؛ من مفتخرم که امسال به عنوان "کاوشگر سال" انجمن نشنال جئوگرافیک برگزیده شدم و از این پلتفرم استفاده میکنم که جهان را تشویق کنم تا از زنان و دختران افغانستانی غافل نشوند».
دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید
اخبار جهان را با بارگیری اَپ ار.اف.ای دنبال کنید