سازمان دیده‌بان حقوق بشر، روز پنجشنبه اول دی‌ماه، با انتشار گزارشی از سرکوب معترضان زاهدان در روز هشتم مهر، که به «جمعه خونین» معروف شده، اعلام کرد که بر خلاف ادعای حکومت جمهوری اسلامی، مدرکی مبنی بر استفاده معترضان زاهدان از سلاح گرم در این روز پیدا نشده است.
به گفته این سازمان، نیروهای امنیتی، در جریان تظاهرات مسالمت‌آمیز و غالبا پرجمعیت در دست‌کم ۱۳ شهر در سراسر کشور، از هفت‌تیر، شات‌گان، و تفنگ‌های جنگی علیه معترضان استفاده کرده‌اند.
مولوی عبدالحمید، امام جمعه اهل سنت زاهدان نیز روز چهارشنبه ۳۰ آذر، به صراحت حاکمیت جمهوری اسلامی را مسئول تیراندازی به معترضان در «جمعه خونین» زاهدان معرفی کرده و تقلیل مسئله به خطای شخصی ماموران را رد کرده بود. وی در عین حال، تیراندازی و کشتار معترضان در جمعه خونین زاهدان را «برنامه‌ای ازپیش‌تعیین‌شده» توصیف کرد.
مولوی عبدالحمید، در یک سخنرانی در جلسۀ مدیران مدارس دینی اهل سنت شورای هماهنگی سیستان و بلوچستان، با تاکید بر اینکه «در حادثه مصلی حتی یک مامور نظامی هم کشته نشد» گفت: «اما ما مدرک داریم که مردم در مصلی از چهار طرف هدف تیراندازی قرار گرفته‌اند و مصلی کاملا در محاصره بوده است و معتقدیم که مردم ما را نه فقط ماموران، بلکه حاکمیت و نظام زده است.»
هشتم مهرماه، در دومین هفته از خیزش اعتراضی شهروندان ایران، ماموران امنیتی جمهوری اسلامی، در شهر زاهدان، نمازگزاران، عابران و مردمی که به تعرض یک فرمانده انتظامی به یک دختر بلوچ اعتراض داشتند را به گلوله بستند. بر اساس گزارش سازمان دیده‌بان حقوق بشر، نیروهای امنیتی ایران، با به کار بستن نیروی قهریه کشنده غیرقانونی در روز هشتم مهرماه ده‌ها معترض را کشته و زخمی کردند و بالاترین رقم کشته‌شدگان در یک روز را در این «جمعه خونین» ثبت کردند.
کشتار و شلیک نیروهای سرکوبگر به سوی مردم پس از نماز جمعه اهل سنت در دو جمعه متوالی، به ترتیب در سراوان و خاش نیز تکرار شد.
تارا سپهری‌فر، پژوهشگر ارشد ایران در دیده‌بان حقوق بشر گفت:
«تعداد معترضان و ناظران هدف گرفته‌شده به دست نیروهای امنیتی ایران در روز «جمعه خونین» بالاترین عدد کشته‌شدگان در یک روز در این سال است اما هیچ فرد مسئولی دستگیر نشده است... بی‌رحمی بی حد و حصر حکومت رنج های جوامع عمدتاً به حاشیه رانده شده مثل زاهدان را به مرکز اعتراض‌ها آورده است».
دیده‌بان حقوق بشر با تأیید صحت ۵۲ ویدیو و عکس منتشر شده توسط حال‌وش، یک گروه حقوق بشری ایرانی، پژوهش متن باز، و مصاحبه با ۱۳ شاهد و خانواده کشته‌شدگان در ۳۰ سپتامبر و اکتبر، شلیک به معترضان و ناظران را مستند کرده است. اطلاعات موجود این سازمان نشان می‌‌دهند که در روز هشتم مهرماه مأموران اطلاعاتی و پلیس از بام‌های اطراف مصلای بزرگ و مسجد مکی، مسجد اصلی اهل سنت در زاهدان، به سمت معترضان آتش گشودند. نیروهای امنیتی به ماشینی شلیک کردند که افراد مجروح را به بیمارستان منتقل می‌کرد. معترضان عمدتاً تهدیدی جدی متوجه نیروهای امنیتی کاملاً مسلح نمی‌کردند.
بر اساس این گزارش، گروه‌های حقوق بشری بلوچی، نام ۸۵ تا ۹۷ نفر از جمله ۹ کودک را جمع‌آوری کرده‌اند که بین ۸ تا ۱۳ مهر در زاهدان کشته شده‌اند. مقامات جمهوری اسلامی اما به جای انجام تحقیقات شفاف و بی‌طرفانه و همچنین بازخواست مسئولان و عاملان این کشتار، به اعتراضات بعدی نیز با «نیروی قهریه غیرقانونی» پاسخ دادند.
مولوی عبدالحمید، امام‌جمعه اهل سنت زاهدان، پیشتر در خطبه‌های نماز جمعه ۲۹ مهر ۱۴۰۱ نیز خواستار مجازات عاملان حادثه جمعه خونین زاهدان شده بود. او همه مقام‌های عالی جمهوری اسلامی، از جمله علی خامنه‌ای را مسئول این اتفاق دانسته و خواستار پاسخگویی آنان شد.
دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید
اخبار جهان را با بارگیری اَپ ار.اف.ای دنبال کنید