مرعشی: جمهوری اسلامی ظرفیت بازبینی در ۴۰ سالگی را دارد | در ۴۰ سال گذشته نظام کارآمدی ارائه نکردیم
حسین مرعشی، استاندار اسبق کرمان و رئیس دفتر رئیس جمهور در دولت آیت‌الله هاشمی، به جای توصیف گذشته و قبل از انقلاب، نگاهش به حال و آینده است. این سیاستمدار عملگرا پیشنهاد بازبینی ساختاری و به روز کردن جمهوری اسلامی، آن را نسخه حل مشکلات می‌داند.
مرعشی
مهمترین اتفاقی که در انقلاب اسلامی افتاد چه بود و الان در کجا قرار داریم؟
حسین مرعشی: بسم الله الرحمن الرحیم. انقلاب اسلامی سال ۵۷، مهمترین کاری که کرد این بود که یک نیروی بزرگ ملی را آزاد کرد. یعنی ملت را که در چنبره سیاستمداران وابسته و خود دولت‌هایی که در ایران نفوذ داشتند، و نیز خود سیستم استبدادی آن زمان محصور بود، این نیرو را آزاد کرد. آزاد کردن نیرو آن قدر مهم بوده که به رغم همه مشکلاتی که در این ۴۰ سال با آن مواجه بودیم، ایران سرپا و بانشاط مانده است.
این مشکلات هم، بخشی ناشی از اشتباهات خود ماها بوده در اداره کشور، در اداره سیاست داخلی، در اداره سیاست خارجی. بخشی از این مشکلات هم ناشی از تحرکات بیرونی بوده است، مثل جنگ، مثل جریان منافقین. اینها زحمات زیادی درست کردند برای ایران، ترورهای سال ۶۰ و بعد تحریم‌های شکننده‌ای که بر ایران تحمیل شد، قبل از مسئله هسته‌ای و بعد از مسئله هسته‌ای، قبل از برجام و بعد از برجام که اخیرا درگیرش هستیم.
نیروی ملت که انقلاب آن را آزاد کرد، هنوز زنده است
به رغم همه این مشکلات و بعضا بی کفایتی‌ها و اشتباهات در سیاستگذاری، ایران سرپا و بانشاط مانده است. همیشه فکر می‌کنم آن نیرویی که نیروی ملت بود و انقلاب اسلامی ۵۷ آن را آزاد کرد، خیلی عظیم بود و هنوز زنده است و هنوز حرکت دارد. اما ناظر به آینده، من فکر می‌کنم چهلمین سال پیروزی انقلاب که امسال است، سال آینده چهلمین سال استقرار نظام است. انقلاب اسلامی، یک محصول داشته، آن محصول جمهوری اسلامی است. من فکر می‌کنم بهانه چهلمین سال پیروزی و چهلمین سال استقرار نظام، فرصت خیلی خوبی است که ما ایده‌ای را مطرح کنیم، ارزیابی گذشته، پی‌ریزی آینده. الان می‌توانیم بعد از ۴۰ سال، نگاه به گذشته کنیم و ببینیم اشکالات مجموعه کجا بوده و آینده را باید چگونه پی‌ریزی کنیم.
ساختار نظام را با الگوی دهه شصت طراحی کردیم
اولین مسئله‌ای که من فکر می‌کنم می‌تواند مورد ارزیابی قرار گیرد، مدلی که ما برای ساختارهای نظام طراحی کردیم، اینها با الگوی دهه شصت است. یعنی ما براساس الگوی دهه ۶۰ که مردم ایران، اکثریت قاطع‌شان امام را قبول داشتند، دوست داشتند و در امام، هر کسی گمشده‌های خودش را می‌دید، براساس آن مدل، یک نظام سیاسی را پی‌ریزی کردیم و تا امروز هم ادامه پیدا کرد. الان نسل عوض شده است. شرایط عوض شده، دنیا عوض شده. نظام اطلاع رسانی تغییر کرده. امروز در سراسر دنیا بحرانی به نام بی‌اعتمادی به حکومت‌ها به‌وجود آمده. حکومت‌های عاقل، حکومت‌هایی هستند که قبل از آن که این بحران خود را نشان دهد، مثلا اتفاقی که الان در فرانسه کم و بیش می‌بینیم اتفاق افتاده، قبل از آن که به چنین نقطه‌ای برسد، خودشان را به‌روز می‌کنند. من فکر می‌کنم که ما می‌توانیم نظام جمهوری اسلامی را و همه ارزش‌هایی که معتقد هستیم در آن وجود دارد، به مدل جدید تبدیل کنیم. جهان تغییر کرده، فضای ایران تغییر کرده. ما می‌توانیم با یک بازسازی سیاسی، نظام را نزد مردم، مشروعیت و مقبولیتش را آنقدر افزایش دهیم که کسی طمع نکند در ایران، و در استقلال ایران طمع نکند.
بحران کارامدی
مطلب دومی که به نظر من خیلی مهم است، بحران کارامدی است. ما به هر دلیلی در چهل سال گذشته، نظام کارآمدی را ارائه نکردیم. یعنی مثلا در بخش اقتصاد، خیلی کارهای مهم در ایران شده، خیلی موفقیت‌ها داشتیم. اینها بحثی نیست. ولی شاخصی را نمی‌توانیم نادیده بگیریم، و آن سهم ایران از اقتصاد جهانی است. ایران یک درصد از جمعیت دنیا را داشته، الان هم یک درصد از جمعیت دنیا را دارد. ایران یک درصد از خشکی‌های زمین را هم در اختیار دارد. ولی ایران قبلا ۱.۲ درصد اقتصاد جهانی را داشت، امروز ۰.۵۵ اقتصاد جهانی را داریم. یعنی تقریبا سهم ما از اقتصاد جهانی به نصف تقلیل پیدا کرده است. این یک مسئله مهم است.
مسئله مهم دیگر، نظام اداری ایران و نقش دولت و حاکمیت در اقتصاد و اداره جامعه، که خیلی گسترده شده است. یعنی ایران، یکی از بزرگ‌ترین نظام‌های اداری جهان را دارد به نسبت جمعیتش، و ناکارامدی این سیستم، به اضافه فسادی که بعضا در این سیستم بروز می‌کند، کشور را رنج می‌دهد و مردم را اذیت می‌کند. ما برای افزایش کارامدی چه در بعد اقتصاد، چه در بعد فرهنگ، چه در بعد مسائل اجتماعی، چه در بعد سیستم اداری و مبارزه با فساد، شایسته است با تجربه ۴۰ سال گذشته، گام‌های بزرگی را در سال آینده برای دهه‌های آینده برداریم. من فکر می‌کنم آنقدر انقلاب اسلامی، عمیق در متن مردم ایران جریان دارد که به رغم نارضایتی‌ها، رنجش‌ها و بداخلاقی‌های بخش‌هایی از حکومت نسبت به مردم، این ظرفیت در جمهوری اسلامی وجود دارد که ما یک بار دیگر این نظام را بتوانیم همه زوایای آن را نگاه کنیم، مسائلش را بررسی کنیم، آن را بروز و همراه کنیم با خواسته‌های نسل امروز، و تبدیلش کنیم به نظام کارامدی که بتواند عقب ماندگی‌های تاریخی ایران را ان شاءالله جبران کند.
به این موضوع فکر شده یا تنها در حد ایده است؟
مرعشی: من خودم ایده‌های روشنی دارم که پخش تلویزیونی اینها را مصلحت نمی‌دانم. چون فکر می‌کنم موضوعی نیست که موضوع یک حزب، موضوع یک جریان و موضوع یک جبهه باشد. ما باید در کل نظام و در بین جناح‌های سیاسی مختلف، بتوانیم به یک راهکار برسیم. شاید سال ۱۳۹۸ را بگذاریم سال ارزیابی گذشته، پی‌ریزی آینده، با هر عنوانی. اگر چنین ماموریتی را رهبری معظم نظام بدهند به همه سیاستمداران و به همه صاحبان فکر و صاحبان اندیشه، راهکارها می‌تواند آماده شود و در سطحی از سطوح بالای کشور، حتی فراتر از جمع سران قوا، بتواند این جمع بندی‌ها انجام شود.
وضعیت تحریم هواپیمایی ایران؛ تمامی ایرلاین‌ها در فهرست تحریم قرار دارند
همشهری آنلاین: پس از تحریم ماهان‌ایر از سوی دولت آلمان، وزیر راه و شهرسازی اعلام کرد که تمامی شرکت‌های هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران در فهرست تحریم قرار دارند.
به گزارش ایسنا، پس از آن‌که دولت آلمان اعلام کرد که شرکت هواپیمایی ماهان ایر از سال ۲۰۱۹ میلادی دیگر قادر نخواهد بود برای پروازهای خود از فرودگاه‌های این کشور استفاده کند، به تازگی محمد اسلامی- وزیر راه و شهرسازی به صراحت بیان کرد که تمامی شرکت‌های هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران از جمله ایران ایر نیز در فهرست تحریم‌ها قرار دارد.
وی با تاکید بر اینکه که این قبیل اقدامات خلاف حقوق بین‌الملل است، خاطرنشان کرد که آمریکا همواره در طول تاریخ چنین اقداماتی علیه جمهوری اسلامی ایران انجام داده است و ملت ایران نیز شاهد اقدامات تروریستی و حمایت از تروریسم از جانب آمریکا بوده‌اند.
وزیر راه و شهرسازی همچنین در خصوص تحریم شرکت هواپیمایی ماهان از سوی آلمانی‌ها اظهار کرد که در نامه‌ای که از سوی دستگاه متولی حوزه حمل و نقل هوایی آلمان به سازمان هواپیمایی کشور ارسال شد، مطالبی درج شد که زیبنده نبود که البته از سوی سازمان هواپیمایی کشوری نیز پاسخ نامه آن تهیه و ارسال شد.
تحریم ماهان‌ایر از سوی آلمان
در گزارشی که نخستین بار توسط روزنامه بیلد آلمان و برخی دیگر از رسانه‌های محلی منتشر شد، اعلام شد که دولت آلمان قصد دارد در راستای تحریم‌های خصمانه ایالات متحده آمریکا علیه ایران و اظهارات بی‌اساس سرویس‌های امنیتی آمریکا در خصوص اینکه همکاری شرکت‌های آلمانی با ماهان‌ایر امنیت شهروندان و مسافران آمریکایی حاضر در فرودگاه‌های آلمان را به مخاطره می‌اندازد، شرکت هواپیمایی ماهان ایر را از پرواز و رفت و آمد از فرودگاه‌های این کشور بازدارد، مسئله‌ای که در نهایت عملیاتی و با واکنش سازمان هواپیمایی کشوری روبرو شد تا پاسخ آن‌ها در نامه‌ای داده شود.
واکنش سازمان هواپیمایی کشوری به تحریم ماهان از سوی آلمانی‌ها
در این بیانیه آمده بود که هواپیمایی ماهان، یک شرکت حمل و نقل هوایی تجاری است که مجوزهای لازم را از سازمان هواپیمایی کشوری دریافت کرده و برای اطمینان از رعایت تمامی الزامات ایمنی و امنیتی تحت نظارت دائم این سازمان بوده و هیچ نوع نگرانی ایمنی و امنیتی که ادامه پروازهای این شرکت را با محدودیت مواجه سازد در نظارت‌های سازمان هواپیمایی کشوری یافته نشده و توسط سایر سازمان‌های هواپیمایی کشوری، از جمله سازمان‌های اروپایی و سازمان هواپیمایی کشوری آلمان نیز گزارش نشده است. این شرکت در روزهای اخیر موفق به تمدید مجوز فعالیت در اروپا، با کسب امتیازی برتر از قبل شده است.
سازمان هواپیمایی کشوری، تصمیم دولت آلمان را در تعلیق مجوزهای پروازی ماهان به آن کشور غیر قابل توجیه و غیر حرفه‌ای ارزیابی دانست و آن را ناشی از فشار سیاسی و موضوعاتی غیر مرتبط با هواپیمایی و شرکت ماهان می‌داند.