تحلیلگران هشدار می دهند که تصمیم اخیر دست اندرکاران بانک مرکزی کانادا در مورد افزایش میزان بهره وام مسکن بگونه ای که نرخ پایه آن سر به 1.25 درصد بزند، برای وام گیرندگانی که در پی تمدید اینگونه بدهی های خود هستند، چشم اندازی بسیار ترسناک تر ترسیم می کند. چراکه ترکیب پرداخت قسط های ماهانه/ دوهفته ای سنگین تر از یک سو، و فکر و خیال افزایش بیشتر این میزان در سال 2018 از دیگر سو، چیزی جز مرگ تدریجی روند میزان پایین بهره وام مسکن در کانادا نیست. روندی که مدت های مدیدی بود، که ویژگی بازار مسکن ما تلقی می شد. کمااینکه حتی در هفته پیش از تصمیم مورد اشاره، پنج بانک عمده کشور با افزودن 15 واحد پایه ای، میزان بهره وام مسکن ثابت خود برای برهه های پنج ساله را به 5.14 درصد افزایش داده بودند.
براساس اظهارات بن رابیدو رئیس شرکت پژوهشی موسوم به مشاوران نورث کئو که کارش ارائه تحلیل های مستقل اقتصادی از جمله در حوزه های کلیدی مسکن و سرمایه گذاری است، افزایش اخیر بهره وام مسکن سبب شده، مشتریان معمولی برای نخستین بار شاهد بالارفتن میزان اقساط ماهانه وام خود باشند. یعنی مسئله ای که ما از دهه 1990 به این سو آن را ندیده بودیم.
چنین افزایش در حالی صورت گرفته که حتی در ماه ژوئیه گذشته نیز دست اندرکاران بانک مرکزی کانادا هشدار داده بودند، که تنها یک افزایش یک واحدی در بهره وام مسکن می تواند برای وام گیرندگانی که بدهی های کلان دارند، قوز بالای قوز باشد. برای نمونه وام گیرنده ای که بدهی اش 360 هزار دلار و درآمد سالانه اش 63 هزار دلار است، ناچار خواهد بود ماهانه 180 دلار بیشتر بپردازد. مبلغی که در واقع معادل 3.5 درصد درآمد ماهانه اش خواهد بود.
ویل دانینیگ اقتصاددان ارشد اتحادیه ملی موسوم به حرفه ای های وام مسکن کانادا که همانگونه که از نامش پیداست نماینده صنعت وام مسکن کشور است، خاطرنشان می کند که خوشبختانه انتظار نمی رود این افزایش زیاد بهره وام مسکن شامل کسانی شود، که در نظر دارند امسال بدهی خود را تمدید کنند. زیرا در بیشتر تمدیدها میزان بهره وام مسکن شبیه به سال 2013، و یا با افزایشی اندک خواهد بود. چراکه حدود 70 درصد وام گیرندگان بدهی های با نرخ بهره ثابت گرفته اند، و برای اکثرشان برهه این وام گرفتن 5 ساله است. در عین حال نرخ پایه بهره چنین وام هایی برای سال های 2013 و 2018 به ترتیب 3.23 و3.4 تا 3.6 درصد است، که تفاوت زیادی با هم ندارند.
بااینهمه عامل بغرنجی که وام گیرندگان باید مدنظر قرار دهند، میزان بهره کارت های اعتباری، وام خرید اتومبیل، و خط اعتباری های با استفاده از گرو گذاشتن سند مسکن می باشند، که امکان دارد با توجه به این افزایش بهره وام مسکن، بالا بروند.
بیتا کرانچی اقتصاددان ارشد بانک دومینیون تورنتو/ تی دی (Toronto-Dominion/ TD Bank) می گوید: تاثیرات و پیامدهای بزرگتر (این افزایش بهره وام مسکن) سال آینده، و نه امسال، خواهد بود.
چراکه که تفاوت بین نرخ های برهه 2014- 2019 احتمالا بیشتر از دوره 2013- 2018 خواهد بود. به ویژه اگر بانک مرکزی کانادا میزان بهره وام مسکن را بالاتر هم ببرد.
بنا به اظهارات وی وضع و اوضاع کسانی که مثلا درآمدشان افزایش داشته و یا بخش بیشتری از وام مسکن خود را پرداخته اند، بهتر از دیگران است. کمااینکه خاطرنشان می کند: آنهایی که در پنج سال گذشته میزان بیشتری از اصل وام مسکن خود را پرداخته اند، جای بیشتری هم برای چک و چانه زدن دارند. بنابراین قاعدتا اوضاع جدید باید برایشان قابل مدیریت باشد.