ایران فرانسه اتحادیۀ اروپا اتریش اقتصاد ایران برجام
اتریش، بلژیک و لوکزامبورگ از میزبانی صندوق ویژۀ داد و ستدهای اروپا با ایران خودداری کردند و دیگر کشورها نیز نسبت به آن تمایلی نشان نمی‌دهند
فدریکا موگرینی، نمایندۀ عالی اتحادیۀ اروپا در امور خارجه، همراه با محمد جواد ظریف، وزیرامور خارجه و عباس عراقچی معاون وزارت امور خارجۀ جمهوری اسلامی ایران در نشستی برای بررسی نتایج خروج آمریکا از برجام – وین ٦ ژوئیه ٢٠١٨
HANS PUNZ / APA / AFP
وزارت امور خارجه اتریش اعلام کرد که این کشور نمی‌تواند میزبانی سازوکار اروپائی برای تامین داد و ستد با ایران را بپذیرد. «پتر گوشِلباوئر»، سخنگوی وزارت امور خارجۀ اتریش، سه شنبه تاکید کرد که این تصمیم در پی «بررسی دقیق» این تقاضا اتخاذ شده و دولت «به این نتیجه رسیده است، که این کشور در موقعیتی نیست که این سازوکار را پذیرا شود». اتریش سومین کشوری است که از میزبانی این «صندوق» سر بازمی‌زند و چنین به نظر می‌رسد که دیگر کشورها نیز تمایلی به این کار نشان نمی‌دهند.
دولت اتریش، چنانکه سخنگوی وزارت امور خارجۀ این کشور به آن اشاره کرد، نسبت به «کارآئی و دوام» تمهیدات اروپا برای تضمین تجارت با ایران تردید دارد. «پتر گوشِلباوئر» تاکید کرد که در این زمینه «پرسش‌های بسیاری همچنان بی پاسخ مانده است و اتریش هر چند از اصل ایجاد چنین سازوکاری حمایت می‌کند، اما باید آنرا چنان تدارک دید که پاسخگوی هدف اولیۀ آن باشد».
پیش از این بلژیک و لوکزامبورگ نیز از میزبانی این «صندوق» سرباز زده و از همین رو فرانسه، آلمان و انگلستان به اتریش رو آورده و به گفتۀ منابع آگاه، این کشور را تحت فشار قرار داده بودند. فرانسه که در بررسی‌های اولیه، یکی از کشورهای ممکن برای «اسکان دادن» این سازوکار ارزیابی شده بود، هنوز در این زمینه نظر خود را اعلام نکرده است، اما بگفتۀ برخی دیپلمات‌های آگاه، از آنجا که پاریس، همراه با دو کشور بزرگِ دیگر، به «تشویق» اتریش در قبول این میزبانی پرداخته، نشان می‌دهد که خود تمایلی به این کار ندارد.
یکی از نگرانی‌های اصلیِ مقامات سیاسی و نیز بانکی کشورهای اروپائی اینست که بانک‌های شرکت کننده در مراودات با این «صندوق»، مورد مجازات ایالات متحد آمریکا قرار گیرند. بگفتۀ یک منبع آگاه، اتحادیۀ اروپا هنوز سازوکاری برای محفوظ داشتن بانک‌های اروپائی که پرداخت خرید از ایران و فروش به ایران باید از طریق آنان انجام گیرد، نیافته است. به گفتۀ همین منابع، حتی بانک‌های کوچک که دارای فعالیت خاصی در آمریکا نیستند، ممکن است تحت بیمۀ موسساتی باشند که به نحوی با ایالات متحد سر و کار دارند.
از همین روست که حتی کمیسر اروپا در امور تجارت، خانم سِسیلیا مالمستروم، نیز روز چهارشنبه اذعان کرد که تدوین این سازوکار که از آن با عنوان «اس.پی.وی» یاد می‌شود، «بر روی کاغذ انجام شدنی است، اما ایجاد آن [در عمل] دشوار است». نمایندۀ آمریکا در اتحادیۀ اروپا، گوردُن سوندلند، روز دوشنبه این تمهیدات را «ببر کاغذی» توصیف کرده بود.
«ابزار ناقل برای استفادۀ ویژه» یا «اس.پی.وی» که از آن با عنوان سازوکار اروپا برای داد و ستد با ایران یاد می‌شود، در سپتامبر گذشته، توسط فدریکا موگرینی، نمایندۀ عالیرتبۀ اتحادیۀ اروپا برای امور خارجه، اعلام شد. هدف از این ابزار که چهارچوب و چگونگی کارکرد آن بروشنی تعریف نشده است، ایجاد سازوکاری است که مبادلات مالی میان ایران و شرکت‌های اروپائی را تامین کند. بر اساس آنچه مقامات اروپائی تا کنون اعلام کرده‌اند، کشورهای خریدار نفت ایران، پول آنرا در «صندوق» ویژه‌ای واریز می کنند و بهای کالاهای صادر شده توسط شرکت‌هائی اروپائی به این کشور از محل این صندوق پرداخت می‌شود. کشورهای اروپائی اینک در جستجوی محلی برای «اسکان» دادن به این صندوق هستند. هر یک از آنان نگران آنست که چنین اقدامی خشم آمریکا را برانگیزد و موجب برقراری مجازات های ویژه‌ای شود.
سپاه پاسداران مدعی است که دو مأمور اسرائیلی و سعودی را با موشک هدف قرار داده است
سردار امیرعلی حاجی زاده فرماندۀ نیروی هوافضا سپاه پاسداران
یکی از فرماندهان سپاه پاسداران ادعا کرد که در حملۀ موشکی به مقر "گروه الاحواز" در خاک عراق، دو نمایندۀ اسرائیل و عربستان را نیز کشته شده است.
سردار امیرعلی حاجی زاده، فرماندۀ نیروی هوافضا سپاه پاسداران، چهارشنبه ٢٣ آبانمان در نشستی در شهر قزوین گفت : در واکنش "به حملۀ تروریستی به رژۀ نیروهای مسلح در اهواز" سپاه پاسداران "دو اتاق جلسات" "گروه الاحواز" را با موشک هدف قرار داد که در نتیجۀ آن نمایندگان اسرائیلی و سعودی در جلسات نیز کشته شدند. سردار حاجی زاده مدعی است که نمایندگان اسرائیل و عربستان در کنار رهبران گروه الاحواز به هنگام اصابت موشک به مقر این گروه در این جلسات حضور داشتند.
سردار حاجی زاده سپس گفته است که عربستان، امارات و اسرائیل در دشمنی با جمهوری اسلامی در سه حوزۀ اقتصاد، عملیات روانی و ناامن سازی ایران، فشارهایی به جمهوری اسلامی ایران وارد می سازند. سردار حاجی زاده مدعی شد که هدف از این فشارها این است که جمهوری اسلامی ایران را همانند سوریه و عراق ناامن سازند.
فرمانده نیروی هوافضای سپاه پاسداران در جای دیگری از سخنانش جمهوری اسلامی ایران را قدرت اول نظامی منطقه خواند و مدعی شد که دیگران نیز به این واقعیت اعتراف می کنند.
یک نمایندۀ مجلس، ظریف را به تبانی با قدرت‌های غربی علیه حکومت ایران متهم کرد
در واکنش به اظهارات محمد جواد ظریف در تأئید وجود و واقعیت شبکه های قدرتمند و گستردۀ پولشویی در ایران، کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی از وزیر امور خارجه دعوت کرد که برای ارایۀ مستندات خود در نشست این کمیسیون حضور یابد.
حشمت الله فلاحت پیشه، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی ایران، با اعلام این خبر، اظهارات ظریف را "غیرمستند و غیرحرفه ای" خواند و جمهوری اسلامی ایران را "جزو پاکترین کشورهای دنیا" در زمینۀ پرهیز از پولشویی و مقابله با آن معرفی کرد.
محمدجواد ظریف وزیر امور خارجۀ جمهوری اسلامی ایران
رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی ایران در جای دیگری از سخنانش گفت : اگر دشمنان و رقبای جمهوری اسلامی کمترین سندی در تأئید پولشویی در این کشور داشتند، حتما از آن جهت "فضا سازی" و تبلیغات علیه نظام ایران استفاده می کردند. به همین خاطر، به گفتۀ فلاحت پیشه، "ایران جزو کشورهایی نیست که در زمرۀ کشورهای فعال در حوزۀ پولشویی باشد."
حشمت الله فلاحت پیشه در جای دیگری از سخنانش، وزیر امور خارجۀ جمهوری اسلامی ایران را تلویحاً به تبانی با کشورهای غربی علیه رژیم اسلامی متهم کرد و گفت : "من معتقدم که آقای ظریف موضوع پولشویی گسترده در ایران را به عنوان بهانه برای طرف های غربی مطرح کرده است."
در پاسخ به حساسیت هایی که سخنان ظریف در بین بخشی از اعضای مجلس ایران برانگیخته، سخنگوی وزارت امور خارجۀ جمهوری اسلامی، بهرام قاسمی، اظهارات محمد جواد ظریف را آسیب شناسانه توصیف کرد و افزود که سخنان "دلسوزانۀ" ظریف متوجه کسانی است که با "استفاده از منابع مالی نامشروع در برابر اقدامات قانونی و تدابیر شفاف ساز نظام" عمل می کنند.
بهرام قاسمی، اظهارات وزیر امور خارجه را در تأئید پولشویی در کشور "بیان صادقانۀ یکی از مشکلات و مسائل کشور" دانست که بارها از سوی مقامات عالیرتبۀ جمهوری اسلامی از جمله سران قوای سه گانه مورد تأکید قرار گرفته است."
محمد جواد ظریف دیروز سه شنبه ٢٢ آبان در گفتگو با خبرآنلاین گفت : "پولشویی در ایران یک واقعیت است و خیلی ها از آن منفعت می برند." او همچنین گفت که شبکه های پولشویی در کشور چنان قدرتمند هستند که قادرند برای جلوگیری از مبارزه با پولشویی در کشور "ده ها و صدها میلیارد هزینۀ تبلیغات و فضاسازی" علیه دولت کنند.
محمد جواد ظریف در جای دیگری از اظهاراتش گفته بود : "کسانی که یک قلم از معامله شان ٣۰ هزار میلیارد تومان است قادرند معادل بودجۀ وزارت خارجه را هزینۀ یک قلم از فضاسازی ها و تبلیغات شان بکنند."
وزیر امور خارجۀ جمهوری اسلامی در ادامه افزوده بود : "بودجه دلاری و ریالی وزارت امور خارجه ۱۱۰۰ میلیارد تومان است که کمتر از بودجۀ برخی دستگاه های فرهنگی است که با ارگان های قدرتمند کشور ارتباط دارند."
در هفته های گذشته شورای نگهبان با مصوبات مجلس شورای اسلامی در خصوص مبارزه با پولشویی و الحاق ایران به کنوانسیون مبارزه با حمایت مالی از تروریسم مخالفت کرد. دولت روحانی و وزیر امور خارجۀ جمهوری اسلامی ایران معتقدند که عدم الحاق ایران به این معاهده تنها بستر و بهانۀ تشدید تحریم های آمریکا علیه حکومت ایران را فراهم می سازد.