همشهری آنلاین- فرشاد شیرزادی: سید جواد هاشمی، چهره شناخته شده سینما و کارگردان «شهر گربه ها» امسال و همین چند وقت پیش فیلم سینمایی «جزیره فضایی» را با بازی اکبر عبدی راهی سالن های سینما کرد. گرچه این فیلم در فروش روزانه «بام بالا» و «پسر دلفینی» را رد کرده است اما هاشمی می گوید «فقط به پشتوانه بچه هایی که کارهای قبلی مرا دیده اند، گیشه را از آن خود کرده ام.» هاشمی که ۳۰ سال در آموزش و پرورش به عنوان معلم کار کرده و به خوبی فضای ذهنی و فکری بچه ها می شناسد، می گوید: «پسر دلفینی» ۸ ماه و «لوپتو» ۷ ماه است که روی پرده سینماها اکران می شود و با ورود «جزیره فضایی» آنها هنوز وارد پلتفرم ها نشده اند. این در حالی است که سال گذشته «شهر گربه ها» با وجود اینکه داشت فروش می کرد، پس از سه ماه از پرده سینماها کنار گذاشته شد و این یعنی من و تهیه کننده باید از جیبمان هزینه کنیم. این بی عدالتی ای است که اسلام با آن سنخیتی ندارد. مدیران می گویند ما قانون را تغییر داده ایم اما حقیقتش باید گفت: «به ما که رسید وارسید؟!»».
گفت و گوی ما را با سید جواد هاشمی درباره وضع سینمای کودکان و نوجوان در آموزش و پرورش و حمایت تلویزیون از این ژانر بخوانید:
آموزش و پرورش از چه فیلم هایی حمایت می کند؟ مربیان مدارس چقدر در انتخاب فیلم ها برای دانش آموزان فعال مایشاء هستند؟ آیا آموزش و پرورش برای آنها در این زمینه تعیین تکلیف می کند؟
نظام آموزش و پرورش به گونه ای است که با ارسال بخشنامه به صورت کشوری در اتاقی که تصمیم گیرندگان برای انتخاب فیلم ها به فراخور سلایق شان تصمیم می گیرند، مربیان و مدیران مدارس را ترغیب می کنند تا بچه ها را به سینما ببرند. اما در مجموع باید اشاره کنم که تصمیم نهایی را مدیر مدرسه می گیرد. یعنی مدیر مدرسه است که تصمیم می گیرد کدام فیلم را انتخاب کند اما قطعاً آن بخشنامه بی تأثیر نیست. یعنی برای مدیر مدرسه از سوی منطقه و استان فلان فیلم توصیه شده. دیگر تا حدودی موضوع روشن است... شما خود حدیث مفصل بخوانید از این مجمل. اصولاً، هم تلویزیون و هم آموزش و پرورش فیلم هایی را که با منویّات ذهنی خودشان ارتباط مستقیم دارد انتخاب می کنند. به طور مثال تلویزیون برای پخش تیزر، فیلم ها را درجه بندی می کند و فیلم ها به درجه یک دو و سه تقسیم بندی می شوند.
این تقسیم بندی چگونه است؟ آیا مسائل فنی در آن رعایت می شود؟
این تقسیم بندی از نظر فنی نیست. یعنی اصولاً آنها از نظر فنی به فیلم نگاه نمی کنند.
پس از چه زاویه ای به فیلم کودک و نوجوان می نگرند؟
صرفاً از لحاظ محتوایی. آنها بررسی می کنند و مثلاً می گویند این فیلم از لحاظ محتوایی درجه یک است و بالای هزار تیزر به آن فیلم تعلق می گیرد. مانند فیلم «لوپتو» و «پسر دلفینی» که با منویّات محتوایی آنها همخوانی و همراهی دارد.
فیلم های درجه دو و سه چقدر تیزر به خودشان اختصای می دهند؟
درجه دو حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ تیزر و درجه سه که من اصولاً جزو این گروه هستم، گروهی است که با مزاح باید گفت که ۵ تا ۱۵ تیزر به آنها تعلق می گیرد. آن هم برای رفع همه شبهات! این ۵ تا ۱۵ تیزر در کجا و تحت چه شرایطی پخش می شود، باز جای بحث دارد. یعنی یک بی عدالتی سلیقه ای به ویژه در چارچوب بی نظام سینمای کودک و نوجوان حاکم است و بدتر از آن اینکه کسانی در این زمینه تصمیم گیرند که هیچ ارتباط فکری با سینمای کودک و نوجوان ندارند و فضای فکری کودکان و نوجوانان را نمی شناسند. متأسفانه درک این موضوع اصلاً در تلویزیون وجود ندارد. از همین روی فیلم من به هیچ وجه استقبال آموزش و پرورشی ندارد و با اینکه من ۳۰ سال معلم بوده ام و این فضا را به خوبی و با همه جزئیاتش درک کرده ام و با همین پشتوانه فکری و تجربی سراغ ساخت فیلم برای کودکان و نوجوانان رفته ام، اما فیلم های من نه تنها «شهر گربه ها» بلکه «جزیره فضایی» هم فقط و فقط به پشتوانه بچه هایی که فیلم های قبلی مرا دیده اند، اکران شده و تا به امروز فروش رفته است.
در واقع رقابتی ناعادلانه و ناجوانمردانه و غیر اسلامی در کشور ما نسبت به فیلم هایی که در جمهوری اسلامی جملگی با هم اجازه اکران می گیرند وجود دارد. عدالت باید به شکل مساوی برایشان رعایت شود اما چنین شرایطی بر سینمای کودک و نوجوان حکمفرما نیست. در دوره ای که دولت، مجلس و صدا و سیما در یک راستا و با یک نگاه سیاسی تصمیم می گیرند و من کارگردان در چنین دوره ای اجازه اکران می گیرم، متأسفانه این بی عدالتی و رقابت ناسالم هیچ گونه توجیهی ندارد.
مدارس دولتی و غیر انتفاقی با یکدیگر تفاوتی دارند؟ البته فرمودید که مدیر مدرسه تصمیم می گیرد.
اصلاً مدیر مدرسه در این بین تصمیم گیرنده نهایی است. اما آن بخشنامه اثرگذار است.
بلیت ها به چه قیمتی است؟
تقریباً نیم بها و صبح هاست که سینماها طرفدار ندارد.
کلاً احساس می کنم که همه چیز غلط است. اینکه ۴ فیلم به شکل همزمان اکران هستند و اینکه از میان این ۴ فیلم به یکی بها بدهند و به یکی دیگر نه کاملاً نشانه بی عدالتی است. اینکه متأسفانه قانون اکران مرتب تغییر می کند... سال گذشته فیلم من، یعنی «شهر گربه ها» بلافاصله پس از ۳ ماه اکران با ورود فیلم جدید از پرده برداشته شد در حالی که همچنان در حال فروش بود. اما اکنون «پسر دلفینی» ۸ ماه و «لوپتو» قریب به ۷ ماه است که روی پرده اند و فیلم من و همچنین «بام بالا» آمده و آن فیلم ها را برنمی دارند. طبیعی است که سبد خانواده برای دیدن فیلم کودک و نوجوان اندازه ای دارد. این موضوع به من کارگردان آسیب می زند. در واقع آن کارگردانان از جیب من می کَنند و فیلمشان را اکران می کند. آن فیلم ها باید وارد پلتفرم شوند و از روی پرده سینماها برداشته شود.
چرا چنین تسلسل باطلی ادامه دارد؟
مدیران می گویند قانون را تغییر داده اند. به اصططلاح تا به ما رسید وارسید!
با آقای بهروز مفید هم درباره «بام بالا» صحبت می کردم که ایشان هم بیش و کم و به شکلی دیگر صحبت های شما را عنوان می کردند.
البته «بام بالا» هم الان ۶ ماه است که اکران شده. فیلم ایشان در آموزش و پرورش درجه ۳ حساب شده و فیلم من درجه ۴. زمانی که ۴ فیلم اکران است فیلم «جزیره فضایی» درجه ۴ است! این واقعاً اسباب طنز نیست؟
شبکه GEM تیزر «جزیره فضایی» را را پخش می کند. بازخورد و نتیجه پخش این تیزر چگونه بوده است؟
نتیجه اش خوب بوده. ما در فروش روزانه هم «بام بالا» و هم «پسر دلفینی» را رد کرده ایم. این نشانگر آن است که از دو سه روز گذشته که آنها این تیزر را ناجوانمردانه پخش کرده اند، وضع ما بهتر شده. تلویزیون جوانمردانه اجحاف می کند و وضع تکانی نمی خورد.