سازمان غذا و داروی ایالات متحده استفاده از واکسن ویروس کرونای جانسون اند جانسون را در بزرگسالان تأیید کرده است. مائورین فِران ویروس شناس از انیستیتوی فناوری روچستر توضیح میدهد که این واکسن چگونه عمل میکند و تفاوتهای بین آن و واکسنهای مدرنا و فایزر را بررسی میکند.
واکسن جانسون اند جانسون یک واکسن ناقل ویروسی (viral vector) است.
برای ساخت این واکسن، گروه جانسون اند جانسون، یک آدنوویروس (adenovirus) بی زیان – ناقل ویروس – را انتخاب کردهاند و قسمت کوچکی از ساختار ژنتیکی آن را با ژنهای ویروس کرونا برای ساخت پروتئین اسپایک جایگزین کردهاند.
زمانی که این ویروس اصلاح شده در بازوی شخصی تزریق میشود، وارد سلولهای بدن آن فرد میشود. سپس سلولها دستورالعملهای ژنتیکی را برای ساخت پروتئین اسپایک میخوانند و سلولهای واکسن شده بر روی سطح خود پروتئینهای اسپایک را تولید میکنند. سیستم ایمنی فرد، این پروتئینهای بیگانه را تشخیص میدهند و پادتنهایی را بر علیه آنها درست میکنند، که از شخص در صورت ابتلای فرد به ویروس عامل کووید 19 در آینده محافظت خواهند کرد.
واکسن ناقل آدنوویروس ایمن است زیرا آدنوویروس نمیتواند در سلولهای انسان تکثیر شود و یا باعث بیماری شود، و پروتئین اسپایک کووید 19، بدون مابقی ویروس کرونا نمیتواند در فرد باعث بیماری شود.
این رویکرد جدید است. جانسون اند جانسون از روشی مشابه برای ساخت واکسن اِبولا استفاده کرد؛ واکسن کووید 19 آکسفورد – آسترازنیکا هم یک واکسن ناقل ویروسی آدنوویروس است.
تجزیه و تحلیلهای سازمان غذا و داروی آمریکا در ایالات متحده نشان داده است، که این واکسن در پیشگیری از ابتلا به کووید 19، 72 درصد، و جلوگیری از موارد وخیم بیماری 86 درصد اثر بخش است. در حالی که هنوز احتمال بیمار شدن با این واکسن وجود دارد، فرد واکسینه شده احتمال بسیار کمی دارد که کارش به بیمارستان بکشد و یا بر اثر بیماری جان خود را از دست بدهد.
آزمایشی مشابه در آفریقای جنوبی که گونهای جدید و مسری تر از این ویروس وجود دارد، نتایج مشابهی را نشان داده است. محققان دریافتهاند که واکسن جانسون اند جانسون، در مقابل تمام گونههای کووید 19 به طور کلی 64 درصد اثربخش است، اما هنوز به صورت کلی 82 درصد از موارد وخیم و یا بستری شدن جلوگیری میکند. گزارش سازمان غذا و داروی آمریکا، نشان میدهد که این واکسن در مقابل گونههای انگلیسی و برزیلی نیز ایجاد ایمنی میکند.
هر دو واکسن بر پایۀ mRNA نیازمند دو تزریق هستند. واکسن جانسون اند جانسون تنها نیازمند یک تزریق است. این امر زمانی که منابع تأمین واکسن محدود است، نکتهای کلیدی به شمار میرود.
واکسن جانسون اند جانسون را میتوان در دمایی گرمتر از دمای مورد نیاز واکسنهای mRNA نگهداری کرد. واکسنهای mRNA باید در دماهای بسیار سرد زیر صفر نگهداری شوند و برای توزیع ایمن نیازمند زنجیرههای تأمین سرمازای پیچیدهای است. واکسن جانسون اند جانسون را میتوان حداقل برای سه ماه در یک یخچال معمولی نگهداری کرد، که همین امر استفاده و توزیع آن را بسیار آسانتر میسازد.
از نظر اثر بخشی به دلیل تفاوتهای موجود در مراحل آزمایش بالینی واکسنها، مشکل است که واکسن جانسون اند جانسون را مستقیماً با واکسنهای mRNA مقایسه کرد. در حالی که واکسنهای مدرنا و فایزر گزارش کردهاند که 95 درصد در پیشگیری از بیماری ناشی از کووید 19 اثربخش هستند، آزمایشات در پاییز و تابستان 2020 انجام شده است، قبل از اینکه گونههای جدید و مسریتر از ویروس کرونا به صورت گستردهتری در میان مردم شیوع پیدا کنند. واکسنهای مدرنا و فایزر ممکن است به همان اندازه در مقابل گونههای جدید اثر بخش نباشند، و آزمایشات جانسون اند جانسون که اخیراً انجام شده است، اثر بخشی واکسن را با شامل ساختن گونههای جدید ویروس کرونا محاسبه کرده است.
واکسن جانسون اند جانسون و دیگر واکسنهای ناقل ویروسی مانند آسترازنیکا برای تلاش جهانی واکسیناسیون بسیار مهم است. از چشمانداز سلامت عمومی، داشتن چندین نوع واکسن امری مهم به شمار میرود، و افزودن واکسن جانسون اند جانسون به سبد واکسنها بسیار امری نیک است. نیازمند فریزر نیست که حمل و نقل و تدارکات آن را بسیار آسان میکند، و همچنین مهمتر از همه نیازمند یک دوز برای هر فرد است.
برای محدود کردن به وجود آمدن گونههای جدید ویروس کرونا باید تا جایی که ممکن است افراد بیشتری در حداقل زمان ممکن واکسن شوند. انتظار میرود جانسون اند جانسون بعد از آنکه مجوز استفاده اضطراری آن از جانب سازمان غذا و داروی آمریکا صادر شود، چهار میلیون دوز را توزیع کند. داشتن یک واکسن ایمن و مورد قبول دیگر، گامی دیگر در برآورده ساختن نیاز واکسیناسیون و پایان دادن به این پاندمی است.