درباره قرارداد ۲۵ ساله چه میدانیم؟
ماجرای قرار داد راهبری بین جمهوری اسلامی و چین از آنجایی جدی شد که چهارشنبه هفته گذشته محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی با همتای چینی خود، وانگ یی، مذاکرات ویدئویی مهمی انجام داد و پس از آن توئیتی به زبان چینی منتشر کرد و از توافق ایران و چین در خصوص تعمیق شراکت جامع راهبردی بین دو کشور و پیشبرد برنامه ۲۵ ساله همکاریهای دوجانبه میان تهران و پکن خبر داد.
قبل از این ملاقات ویدیویی و توئیت ظریف پیش نویس برنامه ۲۵ ساله یران و چین به تصویب هئیت دولت ایران رسیده بود. این پیشنویس ماحصل چند سال مذاکرات بین دو کشور در سطوح عالی سیاسی بود.
به گفته مقام های جمهوری اسلامی از جمله خود حسن روحانی این قرار داد در واقع زمینه مشارکت چین در پروژههای اساسی و زیرساختهای توسعهای از جمله طرح بزرگ کمربند و صنایع گردشگری، فناوری اطلاعات و ارتباطات و از همه مهمتر صنعت نفت و گاز ایران را فراهم میکرد.
در سوم سپتامبر ۲۰۱۹، وبگاه «پترولیوم اکونومیست» مدعی شد که بر اساس این توافق چین ۲۸۰ ملیارد دلار در توسعه بخش نفت و گاز و صنعت پتروشیمی ایران سرمایه گذاری خواهد کرد. همچنین، ۱۲۰ ملیارد دلار دیگر در ارتقای زیرساختهای حمل و نقل و تولید ایران سرمایه گذاری خواهد شد.
به نوشته پترولیوم اکونومیست، ایران از برنامه همکاری راهبردی با چین سه منفعت خواهد داشت. اول اینکه چین عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل است و حق وتو دارد. بنابراین، میتواند در شورای امنیت از ایران دفاع کند. دوم، برنامه همکاری مزبور، تولید نفت و گاز ایران را تسریع خواهد کرد؛ و سوم اینکه چین با وجود تحریمهای یکجانبه آمریکا، واردات نفت از ایران را بیشتر خواهد کرد.
روزنامه الاخبار لبنان، نزدیک به حزب الله هم به نقل از یک منبع آگاه ایرانی نوشته بود که هدف این توافق آن است که به چینیها اطمینان داده شود که حتی اگر ایران اختلافاتش را با غرب حل کند، همکاری با چین ادامه خواهد یافت.
البته موضوع اختلاف چند سال اخیر چین با آمریکا به ریاست جمهوری ترامپ هم در تسریع به انجام رسیدن این قرار داد بی تاثیر نبوده است و می توان انتظار داشت که چین در آینده از این قرار داد به عنوان برگ برنده خود در مذاکره و ارتباط با آمریکا استفاده کند.
و ناگهان محمود احمدینژاد...
در این میان محمود احمدی نژاد، رئیس جمهور سابق جمهوری اسلامی که در انتخابات مجلس در اسفند ۹۸ بسیار فعال بود و جمعی از حامیان او در قالب لیست اصولگرایان به مجلس راه یافتهاند به ناگهان از در انتقاد از قرار داد ۲۵ ساله ایران و چین در آمد.
احمدی نژاد در سخنرانی که در گیلان داشته نسبت به این قرار داد هشدار داده و گفته است:« شنیدهام که در حال مذاکره هستند و می خواهند یک قرارداد جدید ۲۵ ساله با یک کشور خارجی منعقد کنند و هیچکس هم خبر ندارد...هر قراردادی که مخفیانه و بدون در نظر گرفتن خواست و اراده ملت ایران با طرفهای خارجی منعقد شود و برخلاف منافع کشور و ملت باشد، معتبر نیست و ملت ایران آن را به رسمیت نخواهد شناخت»
جالب اینجاست احمدی نژاد که گویا خودش را برای انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ آماده میکند پیشتر از امکان مذاکره با آمریکا به عنوان بزرگترین مخالف احتمالی قرار داد ۲۵ ساله ایران و چین صحبت به میان آورده است.
او چند روز پیش طی یک گفتوگوی اسکایپی با شبکه «یو. اس. ایران. تیوی» از دونالد ترامپ رییسجمهور آمریکا خواسته بود در مشی دولت آمریکا تغییر ایجاد و رویه هایش را اصلاح کند. احمدی نژاد گفته بود: «انتظار از آقای ترامپ این است که در مشی دولت آمریکا تغییر ایجاد کند و بیاید و گفت وگو کند... تنظیم یک طرفه توافق و لغو یک طرفه توافق، میان دو ملت بدبینی درست کرد. اصلاح جهان فقط در فضای تفاهم ممکن است.» وی چهارم تیرماه ۱۳۹۸ هم در نامهای به ترامپ مضامین مشابهای را مطرح کرده بود.
با این اوصاف به نظر میرسد در داخل جمهوری اسلامی قرار داد ۲۵ ساله با چین مخالفان جدی دارد؛ مخالفانی که احتمالا تصور میکنند این قرار داد امکان مذاکره با آمریکا در روز مبادا را کم خواهد کرد.