همشهری‌آنلاین – مجید جباری : تصاویر و ویدئوهایی که این روزها در فضای مجازی دست‌به‌دست می‌شود، دماسنج‌هایی را نشان می‌دهد که عددی باورنکردنی (گاهی تا ۷۷ درجه سانتی‌گراد) را در گرمای جنوب کشور ثبت کرده‌اند. عددی بسیار بالاتر از آنچه سازمان هواشناسی اعلام می‌کند. این تفاوت باعث سردرگمی بسیاری شده؛ اما واقعا کدام درست است؟ دمایی که مردم در آفتاب می‌بینند یا عدد رسمی اعلام‌شده از سوی هواشناسی؟ رئیس مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا به این پرسش پاسخ داده و از سازوکار دقیق سنجش دمای هوا در کشور می‌گوید.
صادق ضیائیان در گفت‌وگو با همشهری‌آنلاین با اشاره به تفاوت میان دمای اعلام‌شده توسط هواشناسی و دمایی که برخی دماسنج‌های شخصی در معابر و زیر نور آفتاب نشان می‌دهند، گفت: «طبیعتا دمای هوا در آفتاب و روی آسفالت با دمایی که در شرایط استاندارد اندازه‌گیری می‌شود، متفاوت است.»
او در ادامه توضیح داد: «در ایران بیش از ۶۸۰ ایستگاه هواشناسی وجود دارد که دمای هوا را اندازه‌گیری می‌کنند. سازمان جهانی هواشناسی برای یکسان‌سازی نحوه سنجش دما در سراسر دنیا، مجموعه‌ای از استانداردها را تدوین کرده که همه ایستگاه‌های هواشناسی ملزم به رعایت آن هستند. هدف از این استانداردها، فراهم کردن امکان مقایسه‌پذیری داده‌های هواشناسی در مقیاس جهانی است.»
۴ شهر ایران در بین ۱۰ نقطه جهنمی جهان | گرمترین نقطه جهان در ایران ثبت شد
ضیائیان افزود: «بر اساس این استانداردها، دماسنج در یک جعبه چوبی سفیدرنگ و در ارتفاع ۲ متری از سطح زمین نصب می‌شود تا کمترین تاثیر از تابش مستقیم خورشید و گرمای سطح زمین بگیرد. به زبان ساده‌تر، دمایی که هواشناسی اعلام می‌کند، در واقع دمای در سایه است و دمایی که در آفتاب یا بر روی سطوح داغ و تیره رنگ اندازه‌گیری می‌شود، به‌طور طبیعی بسیار بالاتر از دمای استاندارد خواهد بود. بنابراین نباید دمای اندازه‌گیری‌شده را با دمای احساسی اشتباه گرفت. دمایی که بدن انسان تجربه می‌کند تحت تاثیر عواملی همچون رطوبت، وزش باد، سن، شرایط فیزیولوژیک و حتی منطقه‌ای است که افراد در آن زندگی کرده‌اند.
وی ادامه داد: «برای مثال، در یک خانواده ممکن است افراد مسن‌تر احساس سرما کنند و کولر را خاموش کنند، اما جوان‌ترها همچنان احساس گرمای زیادی داشته باشند. این به دلیل تفاوت در دمای احساسی است که بدن‌ها دریافت می‌کنند.»
ضیائیان در بخش دیگری از سخنانش با بیان اینکه پارامترهای هواشناسی نظیر رطوبت هوا نیز نقش بسزایی در دمای احساسی دارند، با ذکر مثالی توضیح داد: «در مناطق مرطوب مثل بندرعباس، ممکن است دمای هوا ۳۶ درجه باشد اما با توجه به رطوبت بالا، دمای احساسی بسیار بالاتر از دمای ۴۲ درجه‌ای یک شهر خشک‌تر باشد.»
به گزارش همشهری‌آنلاین، دمایی که مردم در کوچه و خیابان و زیر آفتاب با دماسنج‌های دستی یا تلفن‌های همراه اندازه‌گیری می‌کنند، قابل مقایسه با دمای استاندارد هواشناسی نیست. آنچه سازمان هواشناسی گزارش می‌کند، براساس اصول بین‌المللی و برای مقایسه‌پذیری دقیق دما در سراسر جهان است. احساس ما از گرما ممکن است بسیار فراتر از عدد رسمی باشد، اما این به معنای اشتباه بودن عدد اعلام‌شده از سوی هواشناسی نیست.