چین؛ دور از کانادا و نزدیکتر از همیشه به ایران

 ایران استار: در روزهایی که رابطه کانادا با چین به دلیل پرونده مدیرعامل هوآوی در کانادا و بازداشت دو کانادایی در چین به شدت تیره و تار به نظر می‌رسد، روابط جمهوری اسلامی با چین عمیق‌تر و استراتژیک شده تا جایی که پیش بینی می‌شود این کشور مهمترین مانع برای تصویب قطعنامه جدید علیه ایران در شورای امنیت سازمان ملل متحد خواهد بود.

 پیشتر در ایران استار نوشتیم که شورای حکام آژانس انرژی اتمی در نشست روز ۳۰ خرداد قطعنامه‌ای را پیشنهادی تروئیکای اروپایی یعنی بریتانیا، فرانسه و آلمان و رای مثبت کانادا علیه فعالیت هسته ای ایران تصویب کرد که به زعم بسیاری کارشناسان می‌تواند زمینه تمدید تحریم تسلیحاتی ایران پس از موعد مهرماه سال ۱۳۹۹ را فراهم کند. در واقع تحریم تسلیحاتی شورای امنیت علیه ایران از ۲۷ مهرماه امسال تمام خواهد شد و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت پیش بینی کرده که این تحریم باید حداکثر پنج سال پس از پذیرش توافق هسته ای برجام با قدرت های جهانی پایان بگیرد. آمریکا اما به دنبال آن است که تمدید فعلی ادامه پیدا کند.
تا پیش از برجام، شورای امنیت سازمان ملل در سال ۲۰۰۷ میلادی فروش هرگونه سلاح متعارف را در ارتباط با ایران را به دلیل نگرانی از ماهیت برنامه اتمی ایران و در جهت کاهش خطر احتمالی تسلیحات اتمی ممنوع کرده بود.

 
ساز مخالف چین
رای‌گیری شورای حکام آژانس انرژی اتمی با دو رای مخالف همراه بود؛  روسیه و چین. در این میان مخالفت چین تا حدی غیرمنتظره بود. دفتر دفتر نمایندگی این کشور در سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین با صدور بیانیه‌ای از تصویب قطعنامه پیشنهادی تروئیکای اروپا علیه ایران در شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی عمیقا ابراز تاسف کرد و هشدار داد که این اقدام اجرای برجام را به خطر می‌اندازد.
چین تا قبل از برجام پای شش قطعنامه شورای امنیت علیه ایران را امضا کرده اما به نظر می‌رسد با طرح مجدد این موضوع در شورای امنیت راه دیگری در پیش بگیرد و حتی قطعنامه مطرح شده توسط آمریکا را وتو کند.
 
چرا رابطه ایران و چین عمیق‌تر شده است؟
تشدید تنش‌ها بین چین و آمریکا در زمان ریاست جمهوری ترامپ که ابعاد مختلف سیاسی و اقتصادی دارد مهمترین دلیل ساز مخالفت چین با تحریم‌های جدید علیه جمهوری است. رقابت‌های نظامی دو کشور و همچنین اتهام آمریکا به چین درباره شیوع کرونا هم چالش این دو ابرقدرت اتمی را شدیدتر کرده است.
از طرفی ایران هم بیکار ننشسته و برای جلب حمایت چین تلاش‌های زیادی انجام داده است که مهمترین آن تصویب طرح قرارداد همکاری ۲۵ ساله ایران و چین در دولت حسن روحانی است.
روحانی درباره این طرح گفته است:«این همکاری، زمینه‌ای برای مشارکت ایران و چین در پروژه‌های اساسی و زیرساخت‌های توسعه‌ای ازجمله طرح بزرگ کمربند-راه است و فرصتی برای جلب سرمایه‌گذاری در حوزه‌های مختلف اقتصادی ازجمله صنعت، گردشگری، فناوری اطلاعات و ارتباطات خواهد بود.به گفته روحانی همچنین همکاری دو طرف در حوزه انرژی،  انرژی های تجدید پذیر وسرمایه‌گذاری مشترک در توسعه مناطق آزاد از جمله زمینه های این همکاری خواهد بود.».
برخی رسانه‌ها مانند پترولیوم اکونومیست» مدعی شده‌اند محور اصلی توافق ایران و چین سرمایه‌گذاری ۲۸۰میلیارد دلاری چین در صنعت نفت و گاز و پتروشیمی ایران و 120 میلیارد دلاری در حوزه توسعه زیر ساخت‌های تولید و حمل‌ونقل است.
 به این ترتیب ایران و چین عمیق ترین روابط تاریخی خودشان را در یکصد سال گذشته تجربه می‌کنند؛ هر چند که در سیاست چیزی قابل پیش‌بینی نیست و به قول اقبال هزاران باده ناخورده در رگ تاک است!