به گزارش همشهریآنلاین، یک سری از کارهای مربوط به سلامتی مثل اندازه گرفتن فشار خون، چک کردن قند خون، مراقبت از زخمها و ... را به راحتی میتوان در خانه انجام داد اما همین کارها هم نیاز به کمی آگاهی و اطلاعات دارد تا دچار اشتباه نشویم و سلامتمان دستیدستی به خطر نیفتد. مثلا خیلی از افراد سالها است که مبتلا به فشار خون بالا هستند ولی نحوه اندازهگیری فشار خون با دستگاههای خانگی را بلد نیستند و به اشتباه فکر میکنند که در این کار واردند.
داشتنِ رفتارهای خودسرانه در حوزه سلامت نیز میتواند ما را به دردسر بیندازد. مثلا خیلیها بیتوجه به تجویز پزشک، دوز داروهایشان را خودسرانه کم یا زیاد میکنند. یا قبل از کامل شدن دوره درمان، داروهای خود را قطع میکنند. یا خودسرانه مکمل و ویتامین مصرف میکنند، یا بدون آمادگی، تمرینات ورزشی نامناسب انجام میدهند. مواردی که میتوانند به قیمت از دست رفتن سلامتشان تمام شود.
در این گزارش ۱۴ اشتباه رایج خانگی درباره سلامتی را با شما در میان میگذاریم.
اندازهگیری نادرست فشار خون با دستگاه خانگی: خیلیها موقع استفاده از دستگاههای فشارسنج خانگی، دستورالعملهای صحیح را رعایت نمیکنند. مثلا نشستن نادرست، صحبت کردن موقع اندازهگیری، استفاده نکردن از بازوی صحیح یا اندازه نامناسب بازوبند، نتایج را تحریف میکند و ممکن است باعث تشخیص نادرست فشار خون و نادیده گرفتن مراقبتهای بعدی شود.
اندازهگیری نادرست قند خون: افراد مبتلا به دیابت گاهی به دلیل استفاده از دستگاه قند خونِ کالیبرهنشده (دستگاهی که تنظیماتش برای اندازهگیری دقیق بررسی یا اصلاح نشده و ممکن است نتایج نادرست نشان دهد)، نشُستن دستها یا عدم رعایت زمانبندی صحیح (مثل تست بلافاصله پس از غذا)، نتایج نادرستی از قند خون دریافت میکنند. این اشتباه میتواند منجر به تنظیم نادرست دوز انسولین یا دارو شود.
نادیده گرفتن دوز صحیح داروها: برخی افراد به اشتباه تصور میکنند که مصرف بیشتر یا کمتر از دوز تجویزشده دارو بیخطر است. به عنوان مثال، ممکن است داروی کاهش فشار خون را به دلیل احساس "بهتر شدن" قطع کنند یا دوز را خودسرانه افزایش دهند. این کار میتواند عوارض جدی مانند تشدید بیماری یا مسمومیت دارویی ایجاد کند. داروها باید دقیقاً طبق دستور پزشک مصرف شوند.
تشخیص خودسرانه بیماری از طریق اینترنت و هوش مصنوعی: جستوجوی علائم یک بیماری احتمالی در اینترنت یا کمک گرفتن از هوش مصنوعی و تشخیص بیماری بدون مشورت با پزشک، یک اشتباه رایج است. به عنوان مثال، سردرد ممکن است به اشتباه به تومور مغزی نسبت داده شود. در حالی که علت آن میتواند فقط استرس یا کمآبی باشد. تشخیص دقیق یک بیماری نیازمند ارزیابی حرفهای و انجام آزمایشهای پزشکی است.
مصرف خودسرانه مکملها و ویتامینها: بسیاری از افراد بدون مشاوره پزشکی، مکملهایی مثل ویتامین D، ویتامین E، آهن و ... مصرف میکنند. مصرف بیش از حد برخی مکملها میتواند سمی باشد. مثلاً ویتامین D اضافی باعث مسمومیت و آسیب کلیوی میشود. نیاز به مکمل باید با آزمایش خون و نظر پزشک تأیید شود.
نادیده گرفتن علائم هشداردهنده: بعضیها علائمی مثل درد قفسه سینه، تنگی نفس، یا خستگی مداوم را به خستگی یا استرس نسبت میدهند و از مراجعه به پزشک خودداری میکنند. این علائم ممکن است نشانه مشکلات جدی مثل بیماری قلبی باشد و تأخیر در مراجعه میتواند خطرناک باشد و تشخیص زودهنگام را مختل کند.
استفاده نادرست از ترازوی خانگی: بسیاری از افراد، وزن خود را به عنوان تنها معیار سلامت در نظر میگیرند و از شاخصهای دیگر مثل درصد چربی بدن یا دور کمر غافل میشوند. ممکن است فردی وزن نرمالی داشته باشد، اما به دلیل داشتن چربی احشایی بالا، در معرض خطر بیماریهای قلبی باشد. ارزیابی سلامت، نیازمند مشاوره پزشکی است.
بیشتر بخوانید؛
مراقبت نادرست از زخمها: بعضیها زخمهای کوچک را بدون شستوشوی صحیح یا با استفاده از مواد غیراستریل - مثل پنبه معمولی - پانسمان میکنند. این کار میتواند منجر به عفونت شود. زخم باید با آب و صابون شسته شود و حتما با "پانسمان استریل" پوشانده شود.
بیتوجهی به برچسب سلامت محصولات غذایی: بعضیها هم هستند که غذاهایی مثل سالادهای آماده یا محصولات کمچرب را بدون بررسی برچسب تغذیهای مصرف میکنند. در حالی که این محصولات ممکن است حاوی قند، نمک یا چربیهای پنهان باشند. این اشتباه میتواند به افزایش وزن یا تشدید بیماریهایی مثل دیابت منجر شود. پس مطالعه دقیق برچسبهای محصولات غذایی اهمیت دارد.
قطع خودسرانه دارو بعد از بهبود علائم: خیلی از افراد به محض کاهش علائم یک بیماری، مصرف داروها را متوقف میکنند. درحالیکه مثلا دارویی مثل آنتیبیوتیکها باید تا پایان دوره درمان مصرف شوند. قطع داروها قبل از کامل شدن دوره درمان ممکن است باعث عود بیماری، مقاوم شدن میکروارگانیسمها به آنتیبیوتیک یا ایجاد نوسانات خطرناک در قند یا فشار خون شود.
مصرف داروهای گیاهی بدون مشورت با پزشک: تصور رایج ما ایرانیها این است که "داروی گیاهی یعنی کاملا امن و بیخطر". درحالیکه بعضی از داروهای گیاهی برای برخی بیماریها (مثل مشکلات کبدی یا کلیوی) مضرند. بهطور مثال، مصرف زیاد زنجبیل یا شیرینبیان میتواند فشار خون را بالا ببرد. بعضی از داروهای گیاهی هم با داروهای شیمیایی تداخل دارند.
انجام ورزشهای سنگین بدون آمادگی: خیلی از افراد میانسال یا افراد دارای بیماریهای زمینهای ناگهان تصمیم میگیرند ورزش کنند و شروع میکنند به انجام ورزشهای سنگین یا طولانی. این موضوع میتواند منجر به آسیب مفاصل، حمله قلبی یا تشدید بیماریهای مزمن شود.
مصرف نمک دریا یا نمک صورتی بهجای نمک یددار: بعضیها به دلیل باورهای تغذیهای نادرست، نمک معمولی را کنار میگذارند، اما بیشتر نمکهای غیرصنعتی فاقد ید هستند. کمبود ید میتواند باعث اختلال در رشد مغزی و عملکرد تیروئید شود. به خصوص در کودکان و زنان باردار.
نگهداری همه داروها در یخچال: نگهداری همه داروها در یخچال اشتباه رایج دیگری است. بعضی داروها مثل انسولین یا قطرههای خاص باید داخل یخچال باشند، اما اکثر قرصها و کپسولها باید در دمای اتاق (۱۵-۲۵ درجه) و جای خشک و دور از نور نگهداری شوند. نگهداری نادرست میتواند اثر دارو را کم کند یا حتی آن را خراب کند.