ظریف: آمریکا آماده مذاکره نیست، ما به جز احترام متقابل، پیششرطی برای مذاکره نداریم
محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، روز دوشنبه ٣٠ مهر/ ٢٢ اکتبر، در مصاحبه با خبرگزاری "کیودو" ژاپن به پرسشهایی در باره رویکرد ایران در مذاکره با آمریکا، شرایط احتمالی این مذاکره، احتمال خروج ایران از توافق اتمی در صورتی که رویکرد تحریمی آمریکا تداوم داشته باشد، نقش سامانه پولی و مالی مستقل اروپا برای حفظ تجارت و تعاملات مالی ایران و نگهداشتن ایران در برجام و تأثیرات تحریمهای نفتی آمریکا که از ٤ نوامبر به مورد اجرا گذاشته خواهد شد، پاسخ داده است. ظریف درباره مذاکره با آمریکا اعلام کرده است که مذاکره بدون پیششرط و مبتنی بر احترام متقابل از اصول اساسی سیاست خارجه جمهوری اسلامی است و براساس آن معتقدیم که آمریکا آمادگی لازم را برای مذاکره ندارد.
ظریف در این مصاحبه خاطرنشان کرد، ایران زمانی که واشنگتن احترام متقابل را در دستور کار داشته باشد، نسبت به مذاکرات بدون پیششرط و کاملاً باز برخورد میکند. وی در این خصوص تصریح کرد: وقتی دو نفر با یکدیگر گفتوگو میکنند، لزوماً به هم اعتماد ندارند، اما آنها طبیعتاً در جریان مذاکرات به یکدیگر احترام میگذارند و این موضوع بسیار مهم است.
محمدجواد ظریف: ایران میتواند بر تحریمهایی که آمریکا و متحدانش تحمیل میکنند فایق آید.
ظریف گفت: دونالد ترامپ در صورت پایبندی به توافق هستهای سال ٢٠۱۵، میتوانست مسیر را هموار کند، اما در اوایل سال جاری به طور غیرقانونی از این توافقنامه خارج شد و پس از آن هم تحریم ایران را در دستور کار قرار دارد و در هر دو اقدام، غیرقانونی عمل کرده است.
ظریف تصریح کرد: آمریکا به حقوق و مقررات بینالمللی احترام نمیگذارد و به پیمانهایی که امضا کرده است پایبند نیست؛ متأسفانه این روشی که واشنگتن درپیش گرفته اساساً مطلوبیت و ثمربخشی هر گفتوگویی را از بین میبرد.
ظریف در پاسخ به سؤال "کیودو" مبنی بر اینکه آیا ایران از توافق هستهای خارج میشود و آن را یک گزینه روی میز میداند گفت: تهران به این نکته توجه دارد که منافع و مزایای سیاسی و اقتصادی که براساس توافق از آن بهرهمند میشود بیش از هزینههایش باشد. وی تصریح کرد که ما بر اساس ارزیابی از منافع و امنیت ملی خود در اینباره تصمیمگیری میکنیم و فعلاً هیچ اقدام و بحثی روی یک زمانبندی مشخص نداشتهایم.
ظریف درپاسخ به سؤال این خبرگزاری درباره برقراری و زمان اجرای «سامانه پولی و مالی مستقل اروپا برای نگهداشتن ایران در برجام» گفت: هراقدام و تدبیر جدی در این خصوص باید تا پیش از چهارم نوامبرآینده انجام و اتخاذ شو د. وی افزود: کشورهای فرانسه، آلمان و بریتانیا که از امضاکنندگان برجام و متعهد به اجرای آن هستند پیشنهادهایی دارند که هنوز درباره جزییات فنی آن کار میکنند و متأسفانه آمریکا به شکل مبالغهآمیزی به دنبال نفوذ غیرقانونی در این فرایند است.
وزیر امور خارجه ایران درباره تحریم نفتی ایران که از نیمه ماه آذر از سوی آمریکا شروع میشود گفت که ما در حال حاضر داریم نفت میفروشیم و از اقتصاد خود حفاظت میکنیم.
ظریف همچنین ابراز اطمینان کرد که ایران میتواند بر تحریمهایی که آمریکا و متحدانش تحمیل میکنند فایق آید و افزود، بسیاری از کشورها آمادگی خود را برای تجارت با ایران اعلام کرده کردهاند.
کیودو از ظریف نقل قول کرده است که افزون بر سه کشور اروپایی که به توافق هسته ای پایبند بوده و بدان اهمیت زیادی می دهند، دیگر کشورها از جمله چین، روسیه و ژاپن هم آماده اجرای نقش خود در این باره هستند.
اردوغان: قتل خاشقجی برنامهریزی شده بوده، عاملان و آمران باید به مجازات برسند
رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه امروز سهشنبه در نشست حزب "عدالت و توسعه"، درباره جزئیات پرونده قتل "جمال خاشقجی" روزنامهنگار منتقد سعودی گفت که این یک قتل سیاسی و از پیش برنامهریزی شده بوده و تنها متهم کردن یک تعداد نیروی اطلاعاتی از سوی عربستان سعودی برای جامعه جهانی راضی کننده نیست. اردوغان گفت باید آشکار شود که ١۵ نفری که خاشقجی را در کنسولگری به قتل رساندهاند، از چه کسی دستور دریافت کرده بودند؟ او گفت، تمامی اشخاصی که در این قتل دخالت داشتهاند، از جمله آمران این قتل باید به مجازات برسند.
Hanuka Ozer/Presidential Press Office/Handout via REUTERS
رجب طیب اردوغان، امروز سهشنبه اول آبان/ ٢٣ اکتبر اعلام کرد که وجدان انسانیت و جامعه جهانی آرام نخواهد شد مگر اینکه تمامی اشخاصی که در قتل جمال خاشقجی، روزنامهنگار منتقد سعودی نقش داشتهاند، مجازات شوند.
رئیس جمهوری ترکیه در مورد جزئیات این قتل گفت: نیروهای امنیتی ما اطلاعاتی دارند که نشان می دهد این قتل از پیش برنامهریزی شده بود. در تأیید این نظر، اردوغان گفت که ٣ تن از نیروهای اطلاعاتی سعودی یک روز پیش از قتل جمال خاشقحی به ترکیه وارد شدند؛ آنها به یک جنگل نزدیک استانبول و شهر "یالوا" در ساحل دریای مرمره و در ۹۰ کیلومتری جنوب استانبول رفتند. در این دو منطقه پلیس ترکیه برای پیدا کردن جسد، کاوش می کند ولی هنوز جسد جمال خاشقجی را پیدا نکرده اند.
اردوغان ادامه داد: سپس ١۵ تن دیگر از مأموران سعودی در روز ناپدید شدن جمال خاشقحی (روز ۲ اکتبر) وارد استانبول شدند. در روز ۲ اکتبر، تمام دوربینهای مدار بسته امنیتی درون کنسولگری عربستان در استانبول از کار افتادند؛ در واقع سختافزار این دوربینها، قبل از ورود خاشقجی به این مکان توسط گروهی که به استانبول آمده بودند بیرون کشیده شده بود.
در همین حال، قبل از ورود خاشقجی به سرکنسولگری، برخی کارکنان از آن محل کنسولگری خارج شدهاند.
اردوغان گفت: سرکنسول عربستان سعودی ابتدا اجازه نداد تا نیروهای اطلاعاتی ترکیه به ساختمان کنسولگری وارد شوند. لذا چند روز طول کشید که نیروهای اطلاعاتی ما برای کاوش مجوز ورود به کنسولگری را دریافت کردند. در این راستا، من برخورد وی را به اطلاع ملک سلمان، پادشاه عربستان سعودی رساندم. بدین ترتیب سرکنسول برکنار شد و به کشورش فرا خوانده شد.
پس از اعلام خبر قتل خاشقجی در کنسولگری این کشور در استانبول، دوباره با پادشاه این کشور گفتگو کردم. ریاض نیز اعلام کرد ۱۸ تن از جمله ٣ کارمند کنسولگری بازداشت شدهاند.
اردوغان گفت: شاید این جنایت در داخل کنسولگری عربستان سعودی بهعنوان خاک این کشور انجام شده، اما این حادثه در ترکیه رخ داده است؛ لذا از این فرصت استفاده می کنم و از پادشاه عربستان سعودی میخواهم تمامی افراد بازداشتشده که در عملیات قتل جمال خاشقجی شرکت داشتهاند، به استانبول بازگردانده شوند تا در این اینجا محاکمه شوند.
اردوغان تأکید کرد که ما در برابر جامعه جهانی مسئولیت داریم و باید جستجو کنیم که ١۵ نفری که خاشقجی را به قتل رساندهاند، دستور را از چه کسی گرفته بودند؟ لازم است که این موضوع آشکار شود.
اردوغان همچنین گفت: اگر کسی کشته شده، الزاماً باید جسدی داشته باشد. با توجه به اینکه مشخص شده که جمال خاشقجی به قتل رسیده و عربستان نیز این موضوع را تأیید کرده، پس جسدش کجاست؟ اگر جسد وی، همانگونه که برخی مقامات سعودی میگویند به یک همدست ترک داده شده است، این فرد کیست؟ این موضوع کاملاً مشخص است که اگر چنین فردی وجود داشته و جسد خاشقجی را تحویل گرفته است، این شخص برای دستگاه اطلاعاتی عربستان کار می کند و عربستان باید در شناسایی وی با ما همکاری کند.
اردوغان گفت: تا زمانی که به این سئوالات پاسخ داده نشود، این پرونده مختومه نخواهد شد. او یکبار دیگر تأکید کرد که اطلاعات نیروهای امنیتی ما نشان میهد که این قتل یک قتل سیاسی بوده و از قبل برنامهریزی شده است. وجدان انسانیت و وجدان جامعه جهانی تنها پس از محاکمه تمامی عاملان این حادثه آرام خواهد گرفت.
بعضی وسائل شخصی جمال خاشقجی در استانبول کشف شد
به گفتۀ شبکۀ "سیانان" تُرکی، مأموران ترک وسائل شخصی "جمال خاشقجی" را پیدا کردهاند. این وسائل در اتوموبیلی کشف شده که به کنسولگری عربستان در استانبول تعلق داشته است.
خودروی کنسولگری سعودی در یک پارکینگ خصوصی در منطقۀ "سلطان غازی" استانبول کشف شد.
CNN TURK
بعدازظهر سهشنبه ٢٣ اکتبر/ اول آبان، شبکۀ تلویزیونی "سیانان" به زبان ترکی گفت که برخی وسائل شخصی جمال خاشقجی در ٢ چمدان یا (ساک)، در صندوق عقب یک اتوموبیل متعلق به کنسولگری عربستان، در پارکینگی در استانبول کشف شده است.
روز گذشته رسانههای ترک خبر داده بودند که پلیس یک خودروی کنسولگری سعودی با شمارۀ دیپلماتیک را در یک پارکینگ خصوصی در منطقۀ "سلطان غازی" استانبول پیدا کرده است. یکی از شاهدان عینی به خبرگزاری "رویترز" گفته است که هنگام تفتیش خودرو، گروهی از مأموران سعودی نیز همراه مأموران ترک بودهاند.
روز سهشنبه اول آبان/ ٢٣ اکتبر، فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیۀ اروپا گفت که در پروندۀ خاشقجی هنوز نکات نامعلوم زیادی وجود دارد. خانم موگرینی گفت: «ما به دنبال کسی نمیگردیم که به هر ترتیب جنایت را به گردنش بیندازیم، ما فقط خواهان عدالت هستیم و مایلیم که در مسیر برقراری آزادی بیان در عربستان، در منطقۀ خلیج فارس و تمامی جهان تلاش کنیم». به گفتۀ وی قتل یک روزنامهنگار در هرکجای جهان، جنایت علیه آزادی بیان محسوب میشود.
مرگ فرشید هکی: نیروی انتظامی همچنان بر فرض خودکشی تأکید دارد
علل مرگ فرشید هکی، وکیل دادگستری، فعال اجتماعی و محیط زیست هنوز به درستی معلوم نیست. رسانههای ایرانی نزدیک به اصولگرایان و سپاه پاسداران مینویسند که وی خودسوزی کرده است. اما در نخستین خبرها گفته میشد که وی به ضرب چاقو به قتل رسیده است. پزشکی قانونی تاکنون به هیچ نتیجهای نرسیده و فقط اعلام کرده که تشخیص علت فوت به قاضی پرونده اعلام خواهد شد.
فرشید هکی از اوضاع اجتماعی ایران به تندی انتقاد میکرد
خبر مرگ فرشید هکی از روز یکشنبه ۲۹ مهر/٢١ اکتبر، در شبکههای اجتماعی منعکس شد. در این خبرها آمده بود که فرشید هکی در حوالی منزلش به ضرب چاقو به قتل رسیده و جسد او سوزانده شده است. سپس خبرگزاری پلیس گزارش داد که در روز چهارشنبه ۲۵ مهر/١٧ اکتبر، به دنبال آتشسوزی یک خودرو در محلۀ باغفیض تهران، مأموران آتشنشانی جسد فرشید هکی را در این خودرو کشف کردهاند.
در مرحلۀ اول، به نقل از پزشکی قانونی، "علت مرگ خودسوزی اعلام شد"، اما پزشکی قانونی این نظر را تکذیب کرد و گفت که "ادامۀ تحقیقات تخصصی روی جسد مزبور ادامه دارد". به درستی معلوم نیست که کدام منبع – پلیس یا پزشکی قانونی؟ - هویت جسد را فرشید هکی اعلام کرده است.
خبرگزاری ایلنا به نقل از خانوادۀ فرشید هکی نوشت که "وی بارها از وضعیت زندگی و مشکلات مالی و خانوادگی اعلام نارضایتی کرده و بارها از تصمیم خود مبنی بر پایان دادن به زندگی خود خبر داده بود.
روز سهشنبه اول آبان/٢٣ اکتبر، حسین رحیمی، فرمانده نیروی انتظامی تهران گفت که خبر به قتل رسیدن فرشید هکی پیش از آتشسوزی درست نیست زیرا وی "طبق نظر پزشکی قانونی بهخاطر استنشاق دود" جان باخته است. رحیمی فرض خودکشی را بار دیگر تأیید کرد.
تعلقات سیاسی فرشید هکی
برخی منابع ایرانی فرشید هکی را به محمود احمدینژاد نزدیک میدانند. مدیر سایت "سلمان علی علیهالسلام" مینویسد: "آقای فرشید هکی به همراه آقای عبدالرضا داوری (مدیر ماهنامه "بررسیهای اقتصادی" و همکار هکی) از اعضای گروه سیاستگذاری نشریۀ مستضعفین، از کانالهای فعال حامی احمدی نژاد و مشایی است"... اما رادیو زمانه به نقل از "یکی از آشنایان" فرشید هکی این وابستگی را تکذیب میکند و مینویسد: "فرشید چپ بود و مقدّم بر هر چیز دموکرات؛ اعتقاد به حذف گروههای دیگر نداشت"...
با اینحال عبدالرضا داوری که یکی از نخستین کسانی است که در بارۀ "قتل" هکی اطلاعرسانی کرده، قبلاً مشاور رسانهای احمدینژاد بوده است. وی در خردادماه سال ١٣٩۶ به اتهام توهین به آیتالله خامنهای زندانی شده بود.
داوری حتی در نامهای به عباس جعفری دولت آبادی دادستان تهران، خواستار رسیدگی به قتل هکی شده است. او مینویسد: "... برادرمان جناب آقای دکتر فرشید هکی، مشاور علمی ماهنامۀ بررسیهای اقتصادی، به طرز فجیعی به قتل رسیده و پس از قتل، جسد وی را مثله و به آتش کشیدهاند". او از دادستان میخواهد که "دستور شناسایی، تعقیب و مجازات جنایتکارانی که این اقدام غیرانسانی و وحشیانه را رقم زده اند" صادر کند.
بعضی از سایتهای ایرانی حدس میزنند که قتل فرشید هکی دلایل خصوصی داشته باشد. اما تلاشهای او در زمینۀ محیط زیست باعث شده که فرضیههایی در جهت ارتباط دادن مرگ او با اعمال فشار بر فعالان محیط زیست نیز مطرح شده باشد.
در ضبطهای ویدئویی که از فرشید هکی موجود است، وی در یک جمع فرهنگی (سرای اهل قلم) با لحنی بسیار صریح و تند از وضعیت کشور انتقاد کرده و از جمله گفته است: "ایران به آستانۀ فروپاشی اجتماعی رسیده و شاید هم گذشته باشد. زیر پوست شهر خبرهای بسیار بدی هست. هرکس میگوید نه، برود دروازهغار و ببیند که چگونه نوزاد داخل جنین مادر را پیشفروش میکنند از یک میلیون و دویستهزار تا یک میلیون و پانصدهزار تومان"... هکی در این سخنرانی خواهان عدالت اجتماعی، مبارزه با فساد، شفافسازی و آموزش فراگیر حقوق شهروندی است.