گزارش اقتصادی سال ۲۰۲۲: سالی که با رکود اقتصادی، کمبودها و تورم، در ذهنها باقی خواهد ماند
قفسههای خالی، کاهش ساعات کاری، تاخیرهای موجود در پرداخت دستمزدها و مهمتر از همه افزایش قابل توجه قیمتها در همه بازارها، وضعیت جیب کاناداییها را در سال ۲۰۲۲ در شرایط نامناسبی قرار داده بود. شاید در سال ۲۰۲۳ شاهد آرامش نسبی باشیم.
از نظر یکی از اساتید اقتصاد در دانشگاه کبک در تروآ-ریویر، فردریک لورین، پاندمی کووید۱۹ تا حد زیادی مسئول اصلی تورم فعلی است. زیرا به واسطه این همه گیری کمبود عرضه وجود داشت و از لحظهای که کمبودهایی در حوزه خودرو، کود یا هر چیز دیگری وجود داشته باشد، بلافاصله قیمتها بالا رفته و تورم ایجاد میشود.
او توضیح میدهد که قرنطینهها مانع از اطمینان شرکتها به میزان تولیدشان شده و همین امر منجر به کمبود نرخ عرضه شده است. علاوه بر این وضعیت، کمبود نیروی کار نیز به نوبه خود منجر به افزایش دستمزدها شده است. نکته سوم این است که ما عادتهای مصرفی خود را در طول همه گیری تغییر دادیم. مثلاً خیلی از چیزهایی که میخریدیم مربوط به فضاهای باز بود. سازندگان کالاهای مربوط به فضای باز این را پیش بینی نمیکردند، بنابراین شرایط موجود قیمتها را افزایش داد.
او اضافه میکند که وقتی مردم از قرنطینه بیرون آمدند، افرادی که مدتها احساس خلا میکردند شروع به مصرفگرایی کردند. همه ما میخواستیم که به رستوران برویم، چیزهایی مختلفی بخریم، به مراکز خرید برویم، سفر کنیم. ناگهان تقاضای بسیار شدیدی در حوزههای مختلف ایجاد شد و همین امر تورم را تشدید کرد.
تولیدکنندگان که نمیدانستند چه زمانی این محدودیت رخ میدهد، نتوانستند از ضربه جلوگیری کنند و به نرخ تقاضا پاسخ کافی دهند. علاوه بر این، جنگ اوکراین باعث افزایش قیمت انرژی و کمبود کود و گندم و غیره شده است.
این استاد اقتصاد توضیح میدهد که بانک مرکزی در افزایش نرخ بهره بسیار تهاجمی عمل کرده تا این پیام را به گوش مردم برساند که آنها با تورم مبارزه خواهند کرد. زیرا تورم میتواند مجددا تورم ایجاد کند و خروج از این دورِ باطل تقریبا دشوار خواهد بود. افزایش نرخ بهره بر متعادل سازی مخارج مصرف کنندگان و سرمایه گذاران تأثیر دارد و از این طریق میتوان اطمینان حاصل کرد که نرخ تقاضا میتواند با نرخ عرضه برابری کند. اما زمانی که نرخ تقاضا بیشتر از عرضه است، قیمتها به تدریج افزایش مییابد.
به گفته وی، نشانهها حاکی از کاهش نرخ تورم است. در حالی که در ماه ژوئن نرخ تورم حدود ۸ درصد بوده، اکنون به ۶ درصد رسیده است. قیمت نفت نیز روند کاهشی خود را آغاز کرده است. به گفته فردریک لورین، ممکن است که پس از تعطیلات دچار رکود اقتصادی شویم و پیش بینی او این است که بعد از کریسمس تورم به تدریج کاهش یافته و نرخ آن به رقم نرمال حدود ۲ درصد باز میگردد.
کمبود نیروی کار به کسب و کارها آسیب زیادی وارد کرده است. به گفته فردریک لورین، در زمان تحریمها و زمانی که فعالیتهای اقتصادی از سر گرفته شد، متوجه شدیم که نیروی کافی برای موقعیتهای شغلی وجود ندارد. عواقب آن بر اقتصاد تاثیر گستردهای خواهد داشت. در چنین شرایطی این شرکتها هستند که از گرفتن مشتریان جدید خودداری میکنند، نمیتوانند پروژههایشان را توسعه دهند و در نهایت صادراتشان به صفر میرسد. این تیم هورتونها هستند که در اواسط بعدازظهر تعطیل میشوند زیرا نیروی کافی در اختیار ندارند. این رستورانها هستند که ساعات کاری خود را تغییر میدهند، این خدمات مشتری است که از موارد دلخواهش دست میکشد. این کیفیت خدمات، محصولات و سیستم سلامت است که نمیتواند تقاضای موجود را برآورده کند.
او میترسد که این امر اقتصاد ما را حداقل برای ده سال آینده مختل کند. از نظر او مشکل کمبود نیروی کار بسیار بسیار بزرگتر از مسئله رکود است. در حال حاضر، نگرانیهای مربوط به کاهش تولید ناخالص داخلی بسیار زیاد است، اما من فکر میکنم که مسئله کمبود نیروی کار باید به یک اورژانس ملی تبدیل شود. ما باید مانند کووید با آن مقابله کنیم. او معتقد است که این موضوع بسیار حائز اهمیت میباشد، زیرا کمبود نیرو بر همه مشاغل تأثیر میگذارد. کسب و کارها باید پارادایمها و طرحهای تجاری خود را به طور کامل تغییر دهند. در یک مقیاس کوچک تنها در منطقه موریسی کبک، که در حال حاضر در وضعیت رونق اقتصادی به سر میبرد، شرکتها قادر به پاسخگویی به مشتریانشان نیستند.
در حالی که موریسی به طور متوسط سالانه پذیرای ۱۰۰ تا ۲۰۰ نفر است، این منطقه در سال ۲۰۲۲ پذیرای بیش از ۳۵۰۰ شهروند جدید بوده است. طی دو سال، بیش از ۵ هزار نفر برای اسکان به این منطقه نقل مکان کردهاند. این امر باعث بحران کمبود مسکن و به دنبال آن افزایش قیمت املاک و مستغلات و ایجاد تورم محلی و مشکلات بیخانمانی شده است. این پروفسور هشداری میدهد: «در این منطقه، ما قصد داریم که از افراد بیشتری در دره انرژی محله بکانکور استقبال کنیم. ما قصد استقبال از ۳ هزار کارمند جدید را داریم، بنابراین باید خود را آماده کنیم و برای آنها مسکن مناسب در نظر بگیریم. ما نمیخواهیم که در محل تالابها پیشروی کنیم، بنابراین باید به جای توسعه، به تراکم منطقه اضافه کنیم. کمبود مسکن این مشکلات بزرگ را در پی خواهد داشت.»
با وجود همه این موارد، فردریک لورین از سال ۲۰۲۳ با خوش بینی یاد میکند. اگرچه بسیاری از مردم از رکود اقتصادی در سال ۲۰۲۳ ترس دارند، اما او وضعیت معکوسی را پیش بینی میکند. من اقتصادی را پیش بینی میکنم که نرخ عرضه آن در مقایسه با تورم بسیار بالاست. تورم نشانهای از داغ شدن بیش از حد بازار اقتصاد است. کاهش سرعت پیشرفت اقتصادی به کارآفرینان اجازه میدهد کمی نفس بکشند. ما در حال حاضر قراردادها را رد میکنیم. میدانیم که اگر رکود اقتصادی ایجاد شود، بیکاری ایجاد نخواهد شد. بنابراین این پیش بینی برای همه خوب خواهد بود چرا که روند افزایشی تورم را تسهیل کرده و اجازه میدهد که نرخ بهره پایین بیاید.
او کاهش تدریجی نرخ تورم را پیش بینی میکند و از نظرش هیچ فاجعه اقتصادی برای کبک رخ نخواهد داد. از نظر او اتفاقهای مختلفی ممکن است رخ دهد، پس نمیتوان چیزی را با قاطعیت پیش بینی کرد.
منبع: آیسیآی