دو خط لوله دوگانه نورداستریم یک و دو برای تامین انرژی اروپا از اهمیت استراتژیک زیادی برخوردارند. هر دو خط لوله با هدف انتقال گاز روسیه به آلمان و اروپا از عمق دریای بالتیک میان میدان های گاز این کشور و شمال و شمال شرق آلمان کشیده شده اند.
کنسرن های انرژی آلمان و گازپروم روسیه سهامداران عمده این دو خط لوله هستند. سرنوشت این دو خط لوله دوگانه از زمان تجاوز نظامی روسیه به اوکراین دستخوش چالشی پایان ناپذیر شده است.
پیش زمینه های قطع گاز روسیه
با آغاز جنگ اوکراین اتحادیه اروپا دامنه تحریم های خود را علیه روسیه گسترش داد. مسکو نیز در واکنش به این تحریم ها، به تدریج از میزان گازی که از طریق خط لوله نورداستریم یک به شمال شرقی آلمان می فرستاد، کاست و سرانجام آن را حدود دو ماه پیش به صفر رساند.
دولت آلمان مجبور شد برای مقابله با کمبود شدید سوخت به کشورهای خلیج فارس متوسل شود. ابتدا اندکی پس ازآغاز جنگ روبرت هابک قائم مقام صدراعظم و وزیر اقتصاد و انرژی آلمان به قطر سفر کرد و آخر هفته گذشته اولاف شولتس صدراعظم در راس یک هیئت بلندپایه اقتصادی به سه کشور عربستان سعودی، قطر و امارات رفت. حاصل این سفر، در مرحله نخست خرید یک کشتی گاز مایع از قطر بود که قرار است اواخر دسامبر امسال محموله گاز خود را در یکی از بنادر شمالی آلمان به ترمینال جدید این کشور برساند.
نقش نورداستریم در جنگ اوکراین
اما خط لوله دوگانه نورداستریم دو در واقع یکی از انگیزه‌های حمله روسیه به اوکراین بود. خط لوله نورداستریم یک در سال ۲۰۱۱ به بهره برداری رسیده است. عملیات احداث نورداستریم دو در سال‌های بعد آغاز شد. این خط لوله ۱۲۳۰ کیلومتری قرار بود اواخر سال ۲۰۱۹ میلادی آماده بهره برداری شود، اما پس از الحاق شبه جزیره کریمه به روسیه، با مخالفت شدید اوکراین و کارشکنی‌های متعدد ایالات متحده آمریکا روبرو شد.
کی اف بیم آن داشت که با بهره برداری از نورداستریم دو روسیه از صدور گاز از طریق خط لوله موجود در اوکراین خودداری کند و این کشور سالانه ۲ میلیارد دلار درآمد ترانزیت خود را از این بابت از دست بدهد.
آمریکا نیز به دو دلیل مخالف جدی بهره برداری از خط لوله نورداستریم ۲ بود. نخست آن که معتقد بود این خط لوله وابستگی اروپا را به گاز روسیه شدت می بخشد و مسکو می تواند از انرژی به عنوان یک ابزار فشار علیه اروپا استقاده کند. از سوی دیگر، بخش مهمی از نیاز گاز اروپا را آمریکا با صدور گاز مایع تامین می کند و بیم آن وجود داشت که با بهره برداری از نورداستریم ۲ منافع آمریکا در این زمینه به خطر بیافتد.
در آخرین مراحل احداث خط لوله نورداستریم دو، در حالی که بیش از ۱۱۰۰ کیلومتر آن به پایان رسیده بود، مخالفت‌های آمریکا در پی تنش بیشتر با روسیه شدت گرفت، به طوری که شرکت‌های کشتی رانی فعال در انتقال و نصب لوله‌های باقی مانده تهدید به تحریم شدند و ناچار همکاری خود را با مجری طرح نورداستریم قطع کردند.
خرابکاری با زیردریائی؟
اکنون با نشست خط لوله نورداستریم ۲ و کاهش شدید فشار نورداستریم ۱، دولت آلمان بدون این که از عاملان خرابکاری در این دو خط لوله نام ببرد، اعلام کرده است که احتمال می دهد در این دو پروژه پرهزینه خرابکاری شده باشد. ناظران بی‌طرف اما بر این باورند که خرابکاری می تواند از سوی اوکراین یا گروه‌های مدافع این کشور صورت گرفته باشد.
از آنجا که لوله‌ها در عمق دریا نشست کرده اند، برخی منابع خبری آلمان گمانه زنی می کنند که خرابکاری با زیردریائی صورت گرفته باشد.
هزینه احداث خط لوله نورداستریم ۲ که در مرحله بهره برداری از سوی آلمان و آمریکا تحریم شده است، در آغاز حدود ۴ میلیارد دلار برآورد شده بود، اما در پایان به بیش از ۱۰ میلیارد دلار رسید. آلمان هم به لحاظ سرمایه گذاری و هم به لحاظ خدمات فنی در این پروژه سهمی زیاد داشته است.
تظاهرات طرفداران نورداستریم در شرق آلمان
خرابکاری در چهار خط لوله نورداستریم یک و دو با برگزاری یک تظاهرات اعتراضی در شهر لوبمین در شرق آلمان همزمان بود. در این شهر، برای نخستین بار صدها آلمانی علیه تحریم خط لوله نورداستریم ۲ به پا خاستند. تظاهرکنندگان خواستار بهره برداری از خط لوله نورداستریم ۲ بودند تا خطر کمبود و گرانی شدید گاز و برق را در زمستان خنثی کنند.
بسیاری از نیروگاه‌های تولید برق آلمان گازسوز هستند و به این دلیل گرانی گاز بر نرخ برق مصرفی صنایع و خانواده‌ها نیز تاثیری ویرانگر دارد. این روزها در آلمان همه از سخت‌ترین و سردترین زمستان تاریخ پس از بحران سوخت در سال ۱۹۷۳ میلادی سخن می گویند.
دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید
اخبار جهان را با بارگیری اَپ ار.اف.ای دنبال کنید