واکنش‌ها به سیاست جدید ترامپ درباره برجام
آقای ترامپ می‌گوید می خواهد با استراتژی جدید خود "تمامی راه‌ها" برای دسترسی ایران به سلاح اتمی را مسدود کند
دونالد ترامپ پایبندی ایران به توافق هسته‌ای این کشور با شش قدرت جهانی را تایید نکرده و تصمیم‌گیری درباره سرنوشت حضور ایالات متحده در برجام را به کنگره این کشور سپرده است.
این تصمیم آقای ترامپ مانند بسیاری از دیگر اقداماتش در ۱۰ ماه گذشته، موجی از واکنش‌های داخلی و بین‌المللی به همراه داشته است.
در حالی که متحدان اروپایی آمریکا یک‌پارچه از ادامه پای‌بندی‌شان به این توافق سخن گفته‌اند و بر حفظ برجام تایید کرده‌اند، در آمریکا جمهوری‌خواهان که از ابتدا با مذاکرات دولت باراک اوباما برای نهایی‌شدن برجام مخالف بودند، اکنون فرصتی جدید پیش روی خود پیدا کرده‌اند تا به مواردی که به نظر آنها "نقض روح" توافق هسته‌ای است بپردازند و همچنین ایران را وادار به توقف برنامه موشکی‌اش کنند.
گزارش لحظه به لحظه اظهارات امروز دونالد ترامپ را اینجا بخوانید
در تازه‌ترین واکنش به سخنان آقای ترامپ، سناتور چاک شومر، رهبر دموکرات‌ها در مجلس سنای کنگره آمریکا با انتشار بیانیه‌ای گفته: "ژنرال متیس، وزیر دفاع و ژنرال دانفورد، رئیس ستاد مشترک، که هر دو از کابینه آقای ترامپ هستند (هفته گذشته) به نمایندگان کنگره گفتند که به نظر آنها برجام در راستای منافع آمریکاست و تاکید کردند که ما به آن متعهد بمانیم. من با آنها موافقم و فکر می‌کنم همکاران من، چه دموکرات و چه جمهوری‌خواه، به توصیه آنها توجه خواهند کرد."
اشاره آقای شومر به جلسه هفته گذشته وزیر دفاع و رئیس ستاد مشترک آمریکا با نمایندگان کنگره است که طی آن هر دو مقام ارشد نظامی ضمن تایید پایبندی ایران به برجام، در پاسخ به سناتورها گفتند از نظر آنها آمریکا نباید برجام را ترک کند.
واکنش مقام‌های ایران به رویکرد ترامپ به برجام
با وجود این، چهره‌های سرشناس جمهوری‌خواهان چون سناتور جان مک‌کین ساعتی پس از سخنان آقای ترامپ، از آن استقبال کرد و در توییتر نوشت: "در حقیقت، سال‌ها بود که ایران توانسته بود از تاوان دادن در برابر اعمالش فرار کند اما استراتژی که امروز رئیس‌جمهوری آن را تشریح کرد کاری بود که باید خیلی پیش از این روی می‌داد."
واکنش‌های گسترده به سخنان امروز دونالد ترامپ را اینجا در گزارش لحظه به لحظه ما بخوانید.
بازتاب سخنان دونالد ترامپ را در روزنامه‌های صبح شنبه تهران بخوانید
حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران که از مذاکره کنندگان اولیه برجام بوده و نهایی شدن این توافق هم در دور نخست ریاست‌جمهوری او روی داد، امروز ساعتی پس از اظهارات رئیس جمهوری آمریکا به آن واکنش نشان داد و گفت: "برجام مستحکم‌تر از آن چیزی است که این آقا در دوران رقابت‌های انتخاباتی فکر می‌کرد."
آقای روحانی که گفت از تصمیم دونالد ترامپ "غافلگیر نشده" در سخنانی تند خطاب به رئیس‌جمهوری آمریکا گفت: "ماه‌ها از تشکیل دولت جدید آمریکا گذشته و مدت‌هاست که {دونالد ترامپ} شعار می‌دهد. تازه می‌گوید می‌خواهد با همکاری کنگره تبصره‌ای به برجام اضافه کند و نمی‌داند که به برجام نه بندی، نه تبصره‌ای اضافه خواهد شد. مردم ایران دیدند که آمریکا یک بار دیگر علیه برجام موضع گرفت و کشورهای دیگر اروپا علیه آمریکا موضع گرفتند. امروز آمریکا تنهاتر از همیشه است."
بیشتر بخوانید
وزارت دارایی آمریکا سپاه پاسداران را تحریم کرد
محورهای سیاست ترامپ درباره برجام: توپ در زمین کنگره
در همین حال، وزارت خارجه ایران رسما به تصمیم دونالد ترامپ واکنش نشان داده و تاکید کرده است: "ایران آغازکننده خروج از برجام نخواهد بود ولی در صورتی که حقوق و منافع ایران در برجام رعایت نشود، به تمامی تعهدات پایان خواهد داد و بدون هیچ‌گونه محدودیتی فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای خود را دنبال خواهد کرد."
در بیانیه وزارت خارجه ایران آمده است که "برجام یک سند معتبر بین‌المللی و دستاوردی کم نظیر در عرصه دیپلماسی معاصر است که نه قابل مذاکره مجدد است و نه قابل تغییر. برجام یک توافق دوجانبه نیست که با کنار کشیدن یک طرف از اعتبار ساقط شود."
تجمع طرفداران برجام در مقابل کاخ سفید
تاکید بر بین‌المللی بودن برجام، یکی از نکاتی است که بسیاری از کشورهای اروپایی و امضاکنندگان این توافق‌نامه هم عصر جمعه با تاکید بر آن از آمریکا خواستند که برجام را ترک نکند.
فدریکا موگرینی، رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا در واکنش به تهدید آقای ترامپ به ترک برجام "در هر زمان که اراده کند"؛ تاکید کرد "برجام یک قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل است و رئیس جمهور هیچ کشوری نمی‌تواند به آن پایان بدهد". او در عین حال گفت باید تلاشی جمعی انجام شود تا توافق هسته‌ای با ایران حفظ شود.
جان کری، وزیر خارجه سابق آمریکا که تلاش‌های او در به سرانجام رساندن گفتگوهای هسته‌ای و مذاکرات متعددش با محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران، از دلایل اصلی نهایی شدن برجام بود، با انتشار بیانیه‌ای تصمیم امروز دونالد ترامپ مبنی بر تایید نکردن پایبندی ایران به برجام را "خطرناک" خوانده و گفته این تصمیم رئیس جمهور آمریکا "بحران جهانی" پدید می‌آورد.
"آنچه امروز دیدیم، فاقد عقل سلیم بود... اکنون این برعهده کنگره است که نقش شخصیت بالغ را در این میانه ایفا کند و با توجه به منافع اصیل امنیت ملی ما تصمیم بگیرد. کشور و دنیا در حال نظاره‌اند."
آقای روحانی گفته در سخنان دونالد ترامپ "جز مشتی حرف واهی چیز دیگری وجود نداشت"
لیان پانه‌تا، وزیر دفاع سابق آمریکا هم امروز به شبکه خبری سی‌ان‌ان گفت تصمیم آقای ترامپ نگران‌کننده است چرا که در اذهان جهان "رئیس‌جمهوری را ترسیم می کند که با عصبانیت می‌خواهد یک توافق را ملغی کند اما برنامه مشخصی برای بعد از آن ندارد."
آقای پنه‌تا در ادامه گفت: "روسای جمهوری را در تاریخ به خاطر پل‌هایی که ساخته‌اند قضاوت می‌کنند نه پل‌هایی که تخریب کرده‌اند."
با وجود این، رکس تیلرسون، وزیر خارجه دولت آقای ترامپ که از او به عنوان معمار اصلی استراتژی جدید کاخ‌سفید برابر ایران یاد شده، روز جمعه تاکید کرد که آمریکا قصد خروج از برجام را ندارد.
آقای تیلرسون، در کنار جیمز متیس، وزیر دفاع و ژنرال جوزف دانفورد، رئیس ستاد مشترک نیروهای مسلح آمریکا، هر سه بارها تصریح کرده‌اند که ایران به تعهداتش پایبندی بوده است.