به گزارش همشهری آنلاین، دو حادثه در آخرین روز هفته گذشته رخ داد. نخستین پرونده عصر روز جمعه سیزدهم مردادماه تشکیل شد. آن روز گزارش مرگ زنی جوان به قاضی امیرحسین علیمردان، بازپرس جنایی تهران اطلاع داده شد و او دستور تحقیقات را صادر کرد.
ماجرا از این قرار بود که زنی ۳۹ساله در حیاط یکی از کلانتری‌های تهران حالش بد شده و پس از انتقال به بیمارستان قلبش از تپش ایستاده و دچار سکته قلبی شده و جان باخته بود. بررسی‌ها حکایت از این داشت که زن جوان برای پیگیری وضعیت خواهرش به کلانتری رفته بود.
آنطور که تحقیقات نشان می‌داد خواهر این زن با شوهرش درگیری و اختلاف داشت به‌طوری که روز حادثه در خانه‌شان باهم درگیر شده و شاهدان به پلیس زنگ زده بودند. این زوج در نهایت کارشان به کلانتری کشیده شد تا از طریق دایره مشاوره کلانتری اختلافاتشان حل و فصل شود.
ظاهرا خواهر زن (متوفی) که به‌دلیل دعوای خواهر و شوهرخواهرش دچار اضطراب و استرس فراوان شده بود، در حیاط کلانتری از حال رفته و دچار سکته قلبی شده بود. در این شرایط به دستور بازپرس جنایی تهران، جسد زن جوان به پزشکی قانونی منتقل شده تا هم علت اصلی مرگ مشخص شود و هم میزان تأثیر درگیری در مرگ او.
این تنها حادثه روز جمعه پایتخت نبود؛ چرا که ساعتی بعد مردی ۶۳ساله در جریان درگیری با جوان همسایه دچار اضطراب شدید شده و قلبش از تپش ایستاد.
ماجرا از این قرار بود که مرد ۶۳ساله از چندماه قبل‌تر با جوانی که در همسایگی‌اش زندگی می‌کرد دچار اختلاف شده بود. ظاهرا آب از حمام خانه پسر جوان نشت کرده و باعث تخریب سقف خانه این مرد شده بود. هرچند به‌گفته پسر جوان، وی چندین بار برای تعمیر لوله‌های آب اقدام کرده بود اما با وجود این مشکل نشتی آب حل نشده بود.
روز حادثه این دو نفر باز هم بر سر این مسئله جروبحثشان شد و به‌گفته همسایه‌ها وقتی دعوا و درگیری میان آنها بالا گرفت ناگهان مرد میانسال حالش بد شد و از هوش رفت. همسایه‌ها فورا با اورژانس تماس گرفتند و مرد میانسال برای درمان به بیمارستان انتقال یافت اما تلاش برای نجات او فایده‌ای نداشت.
در این شرایط قاضی امیرحسین علیمردان، بازپرس جنایی تهران دستور داد جسد متوفی به پزشکی قانونی منتقل شود تا کارشناسان علت اصلی مرگ را اعلام کنند و هم مشخص شود که این درگیری، چه میزان در مرگ مرد میانسال تأثیر داشته است.
اگر فردی عمدا جان شخصی را بگیرد، مرتکب قتل عمده شده است اما چنانچه قربانی بر اثر استرس ناشی از درگیری جانش را ازدست بدهد، تکلیف طرف دیگر درگیری چیست؟
مجتبی حسین‌پور بازپرس سابق جنایی تهران می گوید: ماده۲۹۰ قانون مجازات اسلامی موارد قتل را تشریح کرده است؛ در مواردی که متوفی به لحاظ بیماری زمینه‌ای و در نتیجه اقدام متهم جانش را از دست می‌دهد، اگر متهم نسبت به بیماری قربانی و عوارضش و نتیجه کار خودش آگاهی داشته باشد مشمول مجازات قتل عمد خواهد شد. هرچند اثبات این موضوع، مسئله دشواری است. اثبات اینکه متهم علم و اطلاع کامل و دقیقی از بیماری متوفی در حد یک پزشک داشته باشد، خیلی سخت است مانند پرونده حمید صفت، رپر معروفی که در درگیری متهم به قتل ناپدری‌اش بود اما با کمک کارشناسان پزشکی قانونی اثبات شد که او از بیماری زمینه‌ای متوفی اطلاعی نداشته و همین موجب شد که از مجازات قتل عمدی تبرئه شود.
این وکیل دادگستری می‌گوید: اما در مواردی که مرگ به‌دلیل افزایش هیجان و استرس اتفاق می‌افتد و متهم هیچ اطلاعی از بیماری زمینه‌ای نداشته است، مشمول قتل عمدی نیست. مانند مرگ مرد میانسال در جریان درگیری با جوان همسایه که در این گزارش به آن اشاره شده است. معمولا در چنین درگیری‌هایی، متهم هیچ اطلاعی از بیماری زمینه‌ای طرف مقابلش ندارد و نمی‌داند که ممکن است وی تحت تأثیر استرس و اضطراب ناشی از درگیری جانش را از دست بدهد. در این حالت موضوع از حیث قتل عمد خارج شده و تبدیل به قتل شبه‌عمد یا تسبیب در مرگ خواهد شد.
وی می‌گوید: اما نکته‌ای که درخصوص فوت افراد ناشی از استرس منتهی به سکته وجود دارد این است که مرگ وی می‌تواند به دلیل مجموعه‌ای از عوامل اتفاق افتاده و فاکتورهای سلامتی در آن دخیل باشد. یعنی، اضطراب و هیجان وارد شده و او بیماری‌های پنهانی نیز داشته که استرس این عوامل پنهانی که در سلامت شخص مؤثر است را تقویت کرده و نتیجه آن، سکته و فوت طرف در جریان درگیری شده است. بنابراین کلیات فوت فرد منتسب به متهم نمی‌شود و نمی‌توانیم بگوییم متهم تمام و کمال در مرگ نقش داشته است. در این موارد موضوع به کارشناسان پزشکی قانونی ارجاع می‌شود تا میزان تأثیر استرس و هیجان و اضطراب منتهی به فوت متوفی در کنار سایر عوامل مورد بررسی قرار بگیرد و درصدش را مشخص کنند. به‌عنوان مثال تاثیر استرس در یک جوان به‌مراتب کمتر از تاثیر روی یک پیرمردی که از قضا ناراحتی قلبی هم داشته، است و در این شرایط کارشناسان اعلام می‌کنند متهم از ۱۰تا ۹۰درصد، چه میزانی مقصر است و براساس آن دیه برای متهم درنظر گرفته خواهد شد.