آمریکا رأی دادگاه لاهه را شکستی برای حکومت ایران خواند

آمریکا رأی دادگاه لاهه را شکستی برای حکومت ایران خواند

مایک پمپئو وزیر امور خارجۀ آمریکا
Reuters
در نخستین واکنش به رأی دادگاه بین المللی لاهه، مایک پمپئو، وزیر امور خارجۀ آمریکا، تصمیم این دادگاه را "شکستی" برای جمهوری اسلامی ایران خواند، زیرا، به گفتۀ او دادگاه لاهه "تمام تقاضاهای بی اساس ایران را مبنی بر توقف یا تعلیق تحریم های آمریکا رد کرده است." مایک پمپئو همچنین گفت که کشورش به پیمان دوستی ۱۹۵۵ با ایران خاتمه می دهد.

وزیر امور خارجۀ آمریکا سپس تأکید کرد که به نظر او دولت آمریکا باید ۳٩ سال پیش پس از روی کار آمدن حکومت اسلامی در ایران و قطع مناسبات دیپلماتیک میان دو کشور به این پیمان خاتمه می داد. با این حال، وزیر امور خارجۀ آمریکا رأی دادگاه لاهه را دلسردکننده خواند، زیرا، این دادگاه برای رسیدگی به تحریم های آمریکا علیه ایران از خود سلب صلاحیت نکرد. او گفت که جمهوری اسلامی ایران می کوشد که از این رأی بهره برداری سیاسی و تبلیغاتی کند. مایک پمپئو تصریح نمود که دولت واشنگتن پیش از رأی دادگاه لاهه تمام تدابیر لازم را برای پیشگیری از تاثیر منفی تحریم ها بر صادرات دارو و غذا به ایران اتخاذ کرده است.

در اظهاراتی جداگانه سفیر آمریکا در لاهه، «پت هوکسترا» اظهار داشت که شکایت ایران بی اساس است و دادگاه بین المللی لاهه صلاحیت رسیدگی به تحریم های آمریکا را ندارد. سفیر آمریکا در عین حال افزوده است که دیوان لاهه در رأی خود به تدابیر شدیدی که جمهوری اسلامی تقاضا کرده بود، پاسخ منفی داده است.

جمهوری اسلامی در طرح شکایت خود به دیوان لاهه خواستار توقف کلیه تحریم های آمریکا علیه ایران شده بود که اقتصاد این کشور را، به گفتۀ تهران، سخت در تنگنا قرار داده اند. دیوان لاهه در رأی خود تحریم های آمریکا را، پیرو درخواست جمهوری اسلامی ایران، محکوم نکرده و یا خواستار تعلیق و توقف آنها نشده، بلکه تنها از آمریکا خواسته است که مراقب باشد که این تحریم ها بر کمک‌های بشردوستانه به ایران و سازمان هواپیمایی این کشور اثری منفی نگذارند.

به همین خاطر دادگاه لاهه در رأی خود خواستار حذف همۀ موانع صادرات آزاد دارو و تجهیزات پزشکی، مواد غذایی و کشاورزی و همچنین تجهیزات لازم برای تأمین ایمنی هواپیماهای مسافربری ایران شده است. دادگاه لاهه در رأی خود تصریح کرده است که مجازات های آمریکا می توانند شدیداً سلامت و زندگی افراد را در ایران به خطر بیاندازند.

دیوان لاهه از آمریکا خواست که مانع از تاثیر تحریمهایش بر کمک‌های انسانی به ایران بشود
دیوان بین المللی لاهه، نهاد حقوقی وابسته به سازمان ملل، از دولت آمریکا خواست که نگذارد تحریم هایش علیه جمهوری اسلامی ایران کمک های بشردوستانه به این کشور و همچنین سازمان هواپیمایی ایران را تحت تاثیر قرار داده و به خطر بیاندازد.

جمهوری اسلامی ایران در واکنش به خروج آمریکا از برجام و ازسرگیری تحریم های این کشور علیه ایران شکایتی را به دیوان بین المللی لاهه تسلیم کرده و گفته بود که ازسرگیری تحریم های آمریکا به منزلۀ نقض پیمان دوستی دو کشور است که در سال ۱٩۵۵ در زمان حکومت شاه میان ایران و آمریکا امضا شده است.

در واکنش به اقدام تهران، دولت آمریکا اعلام کرده بود که اولاً مناسبات ایران و آمریکا پس از تأسیس جمهوری اسلامی از مناسباتی دوستانه به مناسباتی خصمانه تغییر ماهیت داده و ثانیاً خود پیمان ۱٩۵۵ صریحاً با رفع اختلافات از طریق شکایت و دادگاه مخالفت کرده است.

با این حال، از نظر قضات دیوان بین المللی لاهه پیمان دوستی ایران و آمریکا حتی پس از تأسیس جمهوری اسلامی ایران معتبر است و از نظر جمهوری اسلامی ایران تصمیم دیوان لاهه موفقیتی سیاسی برای تهران به شمار می رود، هر چند دولت آمریکا هرگز صادرات غذا یا دارو را به ایران مشمول مجازات های خود نکرده است.

در واکنش به رای دیوان بین المللی لاهه، وزارت امور خارجۀ جمهوری اسلامی ایران، با صدور بیانیه ای از تصمیم دادگاه لاهه استقبال کرد و آن را "تأئید حقانیت جمهوری اسلامی ایران و غیرمشروع و ظالمانه بودن تحریم های آمریکا" علیه ایران خواند.

وزارت امور خارجۀ جمهوری اسلامی همچنین از آمریکا خواسته است که تعهدات بین المللی‌اش را محترم شمارد و کلیه موانع تجارت با ایران را از بین ببرد.

رأی دادگاه لاهه تاثیر بسیار محدودی بر اجرای تحریم های آمریکا خواهد گذاشت که دومین مرحله آن در چهارم نوامبر/سیزدهم آبان‌ماه با تحریم فرآورده های نفتی و نظام بانکی ایران آغاز می شود. از سوی دیگر، تصمیم دادگاه لاهه اگر چه لازم الاجرا است، اما، هیچ ضمانت اجرایی ندارد. در موارد نادری، شماری از کشورها تصمیم های دیوان بین المللی لاهه را نادیده گرفته اند. خود جمهوری اسلامی ایران در سال ۱٩۸٠ تصمیم این دادگاه را مبنی بر غیرقانونی بودن گرونگاگیری در سفارت آمریکا در تهران نادیده گرفت.

قضات دادگاه لاهه در رأی خود ضمانت های آمریکا را برای جلوگیری از تاثیر منفی تحریم های واشنگتن بر کمک های بشردوستانه به ایران "نامناسب" تشخیص داده و گفته‌اند : اگر چه تحریم های آمریکا در اصل شامل واردات غذا و دارو از سوی ایران نمی شوند، اما، در اثر این تحریم ها شرکت ها و شهروندان ایرانی قادر به انجام مبادلات مالی بین المللی نیستند. به همین خاطر، رئیس دادگاه لاهه اعلام کرد که از نظر دادگاه ایالات متحد آمریکا باید مطابق تعهدات مندرج در پیمان دوستی ١۹۵۵، به تشخیص خود موانع دست یابی ایران به نیازهای بشردوستانه اش را از میان بردارد.

در نخستین واکنش به رأی دادگاه بین المللی، مایک پمپئو، وزیر امور خارجۀ آمریکا، تصمیم این دادگاه را شکستی برای جمهوری اسلامی ایران خواند، زیرا، به گفتۀ او دادگاه لاهه "تمام تقاضاهای بی اساس ایران را مبنی بر توقف یا تعلیق تحریم های آمریکا رد کرد." مایک پمپئو همچنین گفت که کشورش به پیمان دوستی ۱۹۵۵ با ایران خاتمه می دهد. وزیر امور خارجۀ آمریکا تصریح کرد که دولت واشنگتن پیش از رأی دادگاه لاهه تمام تدابیر لازم را برای پیشگیری از تاثیر تحریم ها بر صادرات دارو و غذا به ایران اتخاذ کرده است.

در اظهاراتی جداگانه سفیر آمریکا در لاهه، «پت هوکسترا" اظهار داشت که شکایت ایران بی اساس است و این دادگاه صلاحیت رسیدگی به آن را ندارد. سفیر آمریکا در عین حال افزوده است که دیوان لاهه در رأی خود به تدابیر شدیدی که جمهوری اسلامی تقاضا کرده بود، پاسخ منفی داده است.

جمهوری اسلامی در طرح شکایت خود به دیوان لاهه خواستار توقف کلیه تحریم های آمریکا علیه ایران شده بود که اقتصاد این کشور را، به گفتۀ نمایندگان تهران، سخت در تنگنا قرار داده اند. دیوان لاهه در رأی خود تحریم های آمریکا را، پیرو درخواست جمهوری اسلامی ایران، محکوم نکرده و یا خواستار تعلیق و توقف آنها نشده، بلکه تنها از آمریکا خواسته است که مراقب باشد که این تحریم ها بر کمک‌های بشردوستانه به ایران و سازمان هواپیمایی این کشور اثری منفی نگذارند.