شاهزاده رضا پهلوی در پیام خود خطاب به مردم ایران نوشته که «هم‌میهنان عزیزم، رژیم حاکم بر کشورمان در قراردادی ۲۵ساله و ننگین با چین، در پی تاراج منابع طبیعی کشور و پذیرش ارتش بیگانه در خاک میهن‌مان است. از بومی جلوه دادن صنایع چینی تا عقد قرارداد ننگین، همه و همه در پیروی از سیاست پنهانکاری و نادیده گرفتن حقوق حقه شما مردم از سوی حاکمان غارتگر ناایرانی و ضدایرانی است... من قویا چنین قراردادی را محکوم می‌کنم و بی‌اعتبار می‌دانم... ضرورت تاریخی ایجاب می‌کند که همگی یکصدا، و با هر باور سیاسی، به منافع ایران بیندیشیم، و با اقتدار کامل از وقوع چنین قرارداد ننگینی جلوگیری کنیم. سکوت جایز نیست!»
در بخشی دیگر از این پیام آمده است: «بدیهی‌ست که شرایط و جزییات و متمم‌های کامل هر قرارداد و پیمان ملی، نخست باید به رؤیت ملت ایران برسد و سپس از سوی نمایندگان واقعی ملت که "با روشی کاملا دموکراتیک" انتخاب شده باشند، تأیید و تصویب شود...یادآور می‌شوم که بستن هرگونه قراردادی از موضع ضعف -که متأسفانه اکنون در بدترین شرایط آن قرار داریم- تحمیلی است که از طرف بیگانه و حاکمان بر شما روا داشته شده است.»
این روزها قرارداد راهبردی ایران و چین سرو صدای بسیاری در رسانه های فارسی زبان در داخل و خارج از کشور ایجاد کرده است. بسیاری آن را با "معاهده ترکمن‌چای" مقایسه کرده که از سوی روسیه تزاری در زمان حکومت پادشاهان قاجار بر ایران تحمل شد.
پیش‌نویس نهایی قرارداد راهبردی ۲۵ساله ایران و چین، در هیأت دولت جمهوری ایران تصویب شده، ولی جزئیات آن فاش نشده است.
سایمون واتکینس، نویسنده و خبرنگار اقتصادی انگلیسی، امروز در گزارشی در "اویل پرایس" به نقل از منابع آگاه در ایران مفاد مخفیانۀ این قرارداد بیست و پنج سالۀ جمهوری اسلامی ایران با چین را فاش کرده است.
به گفته این تحلیلگر انگلیسی این قرارداد در زمینه های نفتی و به ویژه نظامی و اطلاعاتی است. او همچنین گفته که هفتۀ گذشته علی خامنه ای، رهبر جمهوری اسلامی با پیشنهاد فرماندهان سپاه پاسداران و سرویس های امنیتی سپاه با توافق بیست و پنج سالۀ ایران و چین موافقت کرد.
اولین سنگ بنای این سند راهبردی در سال ٢٠١۵ گذاشته شد و آن زمانی بود که شی جین پینگ، رئیس جمهوری چین دررأس یک هیأت بزرگ تجاری و اقتصادی در اوایل بهمن ماه سال ١٣٩٤ ( اواخر ژانویه سال ٢٠١۵) به ایران سفر کرد. در همین سفر بود که دو کشور درباره قرارداد راهبردی ۲۵ ساله به توافق رسیدند و تفاهم نامه‌ای بین رؤسای جمهوری ایران و چین در این باره امضا شد. آقای شی روز شنبه سوم بهمن ماه سال ١٣٩٤ با آیت الله خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی دیدار و گفتگو کرد؛ آقای خامنه‌ای در این دیدار به تمایل و نگاه به شرق در فرهنگ ایرانی و راهبرد کلی نظام اسلامی تأکید کرده و گفته بود «غربی‌ها هیچ‌گاه نتوانسته‌اند اعتماد ملت ایران را جلب کنند.» وی همچنین بر توافق رؤسای جمهوری ایران و چین برای یک روابط راهبردی ۲۵ ساله، مهر تأیید گذاشت و گفت «توافق کاملاً درست و حکمت‌آمیزی است.»
بخش‌هایی از قرارداد راهبردی ۲۵ ساله بین ایران و چین در اسفندماه ۱۳۹۷ از سوی یک عضو هیأت رئیسه مجلس علنی شد و اما بخش‌های مفصل‌تری از این قرارداد در سپتامبر سال گذشته توسط وب‌سایت نشریه بریتانیایی "پترولیوم اکونومیست" فاش شد. افشای بخش‌هایی از این قرارداد راهبردی از سوی این نشریه بریتانیایی همزمان با سفر محمد جواد ظریف به چین در سپتامبر سال ٢٠١٩ و پس از شکست تلاش‌های امانوئل ماکرون، رئیس جمهوری فرانسه در سپگ در اوت همان سال در "بیاریتز" برای گشودن باب مذاکره بین ایران و آمریکا انجام شد.
وب‌سایت بریتانیایی "پترولیوم اکونومیست" در گزارش خود در سپتامبر گذشته طرح سرمایه‌گذاری ۴۰۰ میلیارد دلار چینی‌ها در صنعت نفت، گاز و پتروشیمی و حمل و نقل ایران را فاش کرد. این موضوع در نشریات جهان بازتاب گسترده‌ای داشت. در همان زمان نشریه آمریکایی "فارین پالیسی" نوشت: وقتی محمد جواد ظریف از "بیاریتز" با دست خالی بازگشت، با امید بسیار زیادتری به سوی پکن پرواز کرد.
امضای این قرارداد در داخل ایران نیز با نگرش های مختلفی روبرو شده است. در حالی که برخی شدیداً از آن دفاع می کنند، برخی دیگر این قرارداد را انحصاری توصیف کرده که در تضاد با منافع ملی ایران است.
اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهوری شامگاه روز دوشنبه در نشست ستاد هماهنگی روابط اقتصادی خارجی که در وزارت امور خارجه برگزار شد، با بیان اینکه چین دومین اقتصاد بزرگ دنیا است، گفت: «باید با شهامت از توسعه روابط راهبردی کشورمان با پکن دفاع کنیم و وزارت خارجه می تواند در حوزه های مختلف از انرژی تا فناوری روی این تفاهم نامه کار کند.»
سیدمهدی حسینی، رئیس سابق کمیته بازنگری در قراردادهای نفتی در گفتگو با خبرگزاری کار ایران(ایلنا) در باره این قرارداد می گوید: «بنده به قراردادهای درازمدت بین کشورها آن هم به صورتی که یک کشور در موضع بالا و ما در موضع پایین و آن کشور سرمایه‌گذار و ما سرمایه‌پذیر باشیم، اصولا با تردید نگاه می‌کنم، اما در هر حال محتوای قرارداد را نمی‌دانم و اطلاعی ندارم چه منافعی ممکن است برای ما داشته باشد اما اینکه بخشی از این سرمایه‌گذاری ٤٠٠ میلیارد دلاری وارد نفت شود، قابل تامل است.»
رئیس سابق کمیته بازنگری در قراردادهای نفتی در ادامه درباره اینکه این قرارداد می‌تواند تضمینی برای خرید نفت ایران باشد، گفت: «باید در نظر داشت که چینی‌ها هم مثل بقیه کشورها با تحریم همراه بودند و نفت ما را نخریده و یا کاهش واردات داشتند، البته کمک‌هایی هم در گوشه و کنار داشته‌اند اما ما شاهد افت صادرات نفت‌مان هستیم، چین هم کشوری است که نمی‌تواند تحریم را نادیده بگیرد و چندان فرقی با دیگر کشورها ندارد.»
دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید
اخبار جهان را با بارگیری اَپ ار.اف.ای دنبال کنید