برنی سندرز هفته پیش در دومین انتخابات مقدماتی حزب دموکرات، در ایالت نیوهمپشایر پیروز شد و حالا به بخت شماره یک کسب نامزدی حزب دموکرات تبدیل شده است. شکی نیست که او حامیان پرشوری دارد، ولی آیا کشور به کنار، خود حزب دموکرات برای نامزدی فردی تا این اندازه غیر معمول آمادگی دارد؟
برنی سندرز دوست دارد که با لفظ انقلاب از کارزار انتخاباتی خود یاد کند، ولی این روزها، کمپین او بیشتر شبیه تورهای کنسرت راک شده است.
این سناتور ایالت ورمانت در ظاهر شاید خیلی با گروههایی چون "ومپایر ویکند" و "استروکز" جور در نیاید، ولی هر دو گروه در تجمعهای انتخاباتی اخیر او برنامه اجرا کردهاند و حضار را به شور آوردهاند.
بعد از حدود یک سال تجمع، جلسه، مناظره و آمادهسازی، کارزار انتخاباتی سندرز حالا دارد وارد فازی از فعالیتهای بیتوقفی میشود که چندین ایالت مختلف در سراسر کشور را فرا خواهد گرفت. این حجم از فعالیت آزمونی مثالزدنی برای مردی است که همین چند ماه پیش به خاطر حمله قلبی راهی بیمارستان شده بود.
آلتا شپیرو که برای کمک به کارزار سندرز از نیویورک به نیوهمپشایر سفر کرده بود، میگوید "تنها نامزدی که توانسته است به من ثابت کند که ما نه تنها میتوانیم خواستار تغییرات ریشهای و جسورانه باشیم، بلکه میتوانیم به آنها دست نیز پیدا کنیم برنی سندرز بوده است."
"اگر مردم با یکدیگر متحد شوند، میتوانیم قدرت را دوباره به مردم بازگردانیم."
نتیجه این همه تلاش تقسیم آرا در ایالت آیوا بود. در رقابت مقدماتی آن ایالت پیت بوتجج، شهردار سابق ساوت بند در ایالت ایندیانا، بیشترین نماینده را به مجمع ملی حزب دموکرات فرستاد، اما تعداد رایهای سندرز چند هزار تا بیشتر بود.
در ایالت نیوهمپشایر نیز سندرز بیش از بوتجج رای آورد ولی تعداد نمایندگانی که به هر کدام رسید برابر بود.
با این حال سندرز مدعی شد که در هر دو ایالت پیروز شده است و نگاهاش را به رقابت نهایی ماه نوامبر با آقای ترامپ دوخته است.
به گفته او "دلیل پیروزی ما در نیوهمپشایر و پیروزی هفته پیش ما در آیوا تلاش پایانناپذیر داوطلبان است. بگذارید همین امشب اعلام کنم که این پیروزی شروع پایان کار دونالد ترامپ است."
حضاری که در سالن ورزش یک مدرسه جمع شده بودند با تشویقی بسیار بلند از این سخنان استقبال کردند.
اسکات سندویک، معلم موسیقی اهل بوستون، میگوید "برق از سر آدم میپرید. واقعا فکر میکنم دلیلش رها شدن همه تنشی بود که به خاطر این رقابت نزدیک جمع شده بود."
اگر انقلاب سندرز واقعا پا بگیرد، نیوهمپشایر به احتمال قوی نقطه آغازین آن به حساب خواهد آمد. اما این کارزار هنوز راهی طولانی در پیش دارد.
سندرز چهار سال پیش هم بعد از نتیجهای بسیار نزدیک در ایالت آیوا در انتخابات مقدماتی نیوهمپشایر به پیروزی رسید. آن پیروزی البته قاطعانهتر بود و سندرز ۲۰ درصد بیشتر از هیلاری کلینتون رای آورد. اما در ادامه نتایج دیگری رقم خورد.
او بعد از پیروزی در این ایالت عمدتا سفیدپوست با اختلاف کم در نوادا باخت و سپس در کارولینای جنوبی شکست سختی خورد، ایالتی که جمعیت دموکراتش عمدتا از سیاهپوستان تشکیل شده است. با اینکه سندرز بعد از آن در چند مورد موفقیتهای خوبی کسب کرد - مثل پیروزی در دو ایالت میشیگان و ویسکانسین - کلینتون به مرور از سندرز فاصله گرفت و توانست نمایندههای بیشتری به مجمع ملی بفرستد.
حالا سندرز دوباره وارد میدان شده است و امید دارد که تاریخ تکرار نشود. این دفعه تعداد رقیبانش بیشتر است و به نظر میرسد که در این رقابت مهلک وضع بهتری دارد.
این بار دیگر ماشین سیاسی کلینتون قرار نیست با شورش سندرز وارد نبرد شود. در عوض، سناتور ایالت ورمانت در حالی نیوهمپشایر را ترک میکند که باقی نامزدها هنوز نتوانستهاند جای پای خود را محکم کنند.
جو بایدن که بیشتر سال ۲۰۱۹ را به عنوان پیشتاز سپری کرده بود، در پی کسب نتایج بد در دو رقابت اول به شدت زخمخورده است. الیزابت وارن، نامزد دیگری که میخواهد نظر جناح لیبرال حزب دموکرات را جلب کند، در هر دو رقابت پایینتر از سندرز قرار گرفته است و به نظر هم نمیرسد که بتواند فاصله را کم کند.
همچنین ادامه حضور پیتر بوتجج و ایمی کلوبشار در بین نامزدهای معتدل حزب به این معنی است که چنددستگی دموکراتهای میانهرو ادامه پیدا خواهد کرد.
بوتجج پول خوبی دارد، اما سابقه کاری اندکی دارد و در جذابیتش برای بدنه حزبی متنوع دموکراتها تردید هست. کلوبشار اما امیدوار است که پوشش رسانهای پیشرفت دیرهنگامش در نیوهمپشایر جای خزانه خالی کارزارش و نبود یک شبکه سراسری را پر کند.
وضع سندرز در نظرسنجیهای ملی مرتبا بهتر و بهتر شده است، اما جو بایدن پسرفت کرده است. کارزار انتخاباتی سندرز ساختاری جاافتاده دارد که از سال ۲۰۱۵ مشغول فعالیت بوده است. شبکه حامیان مالی و داوطلبانش نیز کل کشور را پوشش میدهد.
او تنها در ماه ژانویه موفق شد ۲۵ میلیون دلار کمک مالی جذب کند و این رقم به او اجازه خواهد داد که در تمامی ایالاتی که در ماه مارس تکلیفشان روشن خواهد شد حضور فعال داشته باشد.
اشخاص مختلفی مثل دایان ابوت، نماینده حزب کارگر بریتانیا، و جو روگان، ستاره یوتیوبی، از او به شکل رسمی و غیررسمی حمایت کردهاند. و اخیرا هم توانست حمایت بیل دی بلازیو، شهردار نیویورک، را به این لیست اضافه کند.
برنی سندرز قطعا در این لحظه در بین دموکراتها پیشتاز است. البته هنوز با حتمی کردن نامزدی فاصله دارد، اما نسبت به باقی رقبا مسیر مشخصتری پیش رویش دیده میشود.
خود سندرز نیز سهشنبه شب هفته پیش همین را گفت: "من به این خاطر فکر میکنم که پیروز خواهیم شد که جنبش مردمی بیسابقه ما از این ساحل به آن ساحل کشیده شده است. ما به این دلیل پیروز خواهیم شد که داریم جنبش چندنسلی و چندنژادی بینظری ایجاد میکنیم."
تاریخ قطعا طرف سندرز است. تعداد آرای سندرز در ایالت آیوا از همه بیشتر بود و به همین خاطر او یکی از معدود کسانی است که هم در آیوا پیروز شده است و هم در نیوهمپشایر. دو نفر دیگر ال گور در سال ۲۰۰۰ و جان کری در سال ۲۰۰۴ بودند که اتفاقا هر دو نیز به عنوان نامزد حزب دموکرات انتخاب شدند. راستش تا به امروز هیچ فردی نتوانسته است بعد از کسب مقام سوم یا پایینتر در نیوهمپشایر به عنوان نامزد حزب انتخاب شود.
توماس آمادئو، اهل هوکست در ایالت نیوهمپشایر، مثل خیلی از حاضران تجمع انتخاباتی سندرز در این ایالت میگفت "فکر میکنم مردم ایالات متحده جذب پیام او در حمایت از مردم واقعا سختکوش این کشور خواهند شد. حرفهای او برای همه سنین جذاب است."
وضعیت فعلی کارزار سندرز مایه امیدواری حامیانش و ناامیدی بخش بزرگی از رهبری حزب و دموکراتهای میانهرو شده است.
جف ویور، مشاور ارشد کارزار سندرز، وقتی پیش از مناظره هفته قبل نامزدهای دموکرات در شهر منچستر در اتاق کنفرانس بود، خیلی آگاهانه درباره تمهیداتی که رهبران حزب دموکرات برای مقابله با او ترتیب دادهاند صحبت میکرد.
او میگفت "سندرز همیشه مثل یک سیبل متحرک است. تا وقتی شکست نخورده باشند دست بردار نخواهند بود. ما هم برای این بازی آمادهایم."
سندرز در آیوا هم از چپ موضوع تبلیغات منفی تلویزیونی بود و هم از راست. گروه محافظهکاری به نام "کلوپ رشد" تبلیغی پخش کرد که سناتور ورمانت را شخصیتی افراطی نشان میداد و میگفت که وضع جسمی او به خاطر حمله قلبی سال گذشته نامشخص است.
گروه دموکراتی که حامی اسرائیل است هم در کلیپ خود عدهای از رایدهندگان این ایالت را نشان میداد که معتقد بودند سندرز نمیتواند ترامپ را شکست دهد.
سندرز هم در پاسخ گفت "همه میدانند که کارزار ما با حاکمیت سیاسی و منافع سرمایههای بزرگ در افتاده است و همینها دارند در آیوا علیه ما تبلیغ میکنند. میلیاردرها دارند وحشتزده میشوند. حق هم دارند."
احتمال موفقیت استراتژی سیاسی سندرز اصلا کم نیست.
در سال ۲۰۱۶، هنگامی که رهبری حزب جمهوریخواه بالاخره خطرات ناشی از نامزدی دونالد ترامپ را پذیرفت، بعضی از اعضایش - از جمله میت رامنی، نامزد جمهوریخواه در انتخابات ۲۰۱۲ - علیه او موضع گرفتند. اما ترامپ توانست آنها را به عنوان آخرین تلاشهای "باتلاق" برای متوقف کردنش جا بزند و این حملهها صرفا باعث تقویت او شد.
کیلب گیتس، طرفدار سندرز و اهل سیدار رپیدز در ایالت آیوا، میگوید "حاکمیت سیاسی این کشور هرگز سندرز را جدی نگرفته است و حالا هم که مجبور شدهاند او را جدی بگیرند به او حمله خواهند کرد. اما به نظرم این رویه فقط باعث افزایش جذابیتش بین مردم خواهد شد، مخصوصا کسانی که فعالیت سیاسی خاصی ندارند."
بایدن و بوتجج در نیوهمپشایر مستقیما به سندرز حمله کردند و نسبت به انعطافناپذیری عقیدتی او هشدار دادند. آنها معتقد بودند که سندرز افراطیتر از آن است که نامزد حزب شود.
بوتجج سندرز را متهم کرد که "با شعارهایش بین مردم شکاف میاندازد. که اگر تا آخر مسیر نروید اصلا فایده ندارد. سیاستی که معتقد است یا حرف من را میپذیرید یا خداحافظ.".
سندرز خودش را یک سوسیال دموکرات معرفی میکند و مهمترین انتقادی که به او میشود از زاویه "ملزومات پیروزی در انتخابات" است.
یکی از نظرسنجیهای اخیر نشان میداد که بیش از نیمی از آمریکاییها به یک "سوسیالیست" رای نخواهند داد. ترامپ در تجمعاتش مرتب به حامیانش وعده میدهد که "آمریکا هرگز کشوری سوسیالیستی نخواهد شد."
شان ترند، تحلیلگر انتخاباتی وبسایت ریلکلیر پالتیکس، در یکی از توییتهایش موضوعی را مطرح کرد که به خوبی نظر "مرسوم" در باره کارزار سندرز را منتقل میکند: "برنی سندرز اصلا قابل پیشبینی نیست. ممکن است با ۱۰ درصد اختلاف پیروز شود یا با ۲۰ درصد اختلاف ببازد."
البته انتقاد بعضیها از این بیپردهتر بوده است. مثلا جاناتان چیت، نوسینده مجله نیویورک، میگوید "هیچ حزبی تا به امروز چنین انتخاب پرخطری نکرده است. شاید تنها مورد انتخاب بری گلدواتر به عنوان نامزد حزب جمهوریخواه در انتخابات ۱۹۶۴ باشد. انتخاب سندرز به عنوان نامزد دیوانگی است."
شکست دادن ترامپ هدف اصلی حزب دموکرات از سال ۲۰۱۶ به بعد بوده است. چرا باید در چنین موقعیت وخیمی کسی را نامزد کنیم که تا این اندازه از مرکز مختصات سیاسی آمریکا دور است؟
از طرف دیگر، بعضی از اعضای میانه رو کنگره هم نسبت به همکاری انتخاباتی با سناتور ورمانت که تنها برای شرکت در انتخابات ریاستجمهوری به حزب دموکرات پیوسته است ابراز نگرانی کردهاند.
دین فیلیپس، از اعضای جدید مجلس نمایندگان، به سیانان گفته است که انتخاب سندرز ممکن است تاثیرات "فاجعهباری" برای انتخابات کنگره در پی داشته باشد.
به گفته او "حدود ۲۰ تا ۳۰ کرسی هست که قطعا از انتخاب یک سوسیالیست خودخوانده ضربه خواهند خورد. کاشکی توجه بیشتری به این مساله که او اصلا دموکرات نیست میشد."
کارزار سندرز به خوبی به اهمیت پیروزی در این بحث برای رسیدن به نامزدی حزب دموکرات واقف است. آنها به نظرسنجیهایی اشاره میکنند که نشان میدهند تفاوت معناداری بین سندرز و رقبایش برای رویارویی با ترامپ وجود ندارد. برای نمونه، نظرسنجی اخیری که در وال استریت ژورنال منتشر شده بود نشان میداد که رقابت بین بایدن و ترامپ ۵۰-۴۴ به نفع بایدن است و رقابت بین سندرز و ترامپ ۴۹-۴۵ به نفع سندرز. این تفاوت از نظر آماری اصلا قابل توجه نیست.
اما آنها در عین حال عقیده دارند که بحثهای فعلی پیرامون ملزومات پیروزی در انتخابات کلا اشتباه صورتبندی شده است. پت میگل توماینو، اهل بوستون، میگوید "ما دور پیش شخصی را به عنوان نامزد انتخاب کردیم که کاملا میانهرو بود و قرار نبود چیزی را عوض کند. ما در این کشور کلی آدم داریم که گول وعدههای تغییر ترامپ را خوردند و حالا دارند سختی میکشند."
او معتقد است که بحران اقتصادی سال ۲۰۰۸ اعتماد خیلی از آمریکاییها به نظام سیاسی و اقتصادی این کشور را از بین برد، و دموکراتها اگر این واقعیت را نپذیرند مجددا از ترامپ شکست خواهند خورد.
او میگوید "اینکه نخبگان ما را نجات دهند یا بخواهند نظامی را تغییر دهند که صرفا به نفع ۱ درصد فوقانی جامعه است یک توهم است. ما میدانیم که برنی سندرز دنبال این چیزها نیست. میدانیم که هوای ما را دارید و ما هم هوای او را داریم."
ولی سندرز بدون کمک رایدهندگانی که در دورههای پیش در انتخابات شرکت نکردهاند نمیتواند در این راه موفق شود. او به رای جوانان و آمریکاییهایی که به حاشیه رانده شدهاند نیاز دارد.
فیض شکیر، از مدیران کارزار سندرز، میگوید "من همیشه معتقد بودهام که ما میتوانیم گروههای دیگر را نیز وارد این جنبش کنیم و نه تنها نامزدی را بگیریم، بلکه ترامپ را هم شکست دهیم. ما هنوز کارهای زیادی باید انجام دهیم."
با اینکه مشارکت در رقابتهای مقدماتی تا به امروز چندان امیدوارکننده نبوده است، او فکر میکند که تمهیداتی که کارزار سندرز در نظر گرفته است به افزایش مشارکت در ایالتهای پیشرو منجر خواهد شد. اما این مساله فقط برای کارزار سندرز اهمیت ندارد. کل حزب باید برایش فکری کند.
حالا که نگاهها دارد به طرف ایالت نوادا برمیگردد، برنی سندرز با انتقادات جدیدی روبهرو شده است. یک اتحادیه کارگری متنی را بین اعضایش پخش کرده است که ادعا میکند برنامه سندرز برای ایجاد یک بیمه دولتی فراگیر به باطل شدن بیمههایی منجر خواهد شد که این اتحادیه برای اعضایش گرفته است.
این اتحادیه با انتشار اطلاعیهای گفته است که حامیان سندرز به خاطر این انتقاد به شدت به این سازمان حمله کردهاند. رقبای او هم که فکر میکنند نقطه ضعفی پیدا کردهاند فرصت را غنیمت شمردهاند. برای نمونه، ایمی کلوبشار در توییتر نوشت: "خیلی واضح بگویم که حمله به اتحادیهها پذیرفتنی نیست. خانواده من همگی عضو اتحادیه بودند و عقیده دارم که اتحادیههای قوی باعث قوت آمریکا میشوند."
چهار سال پیش، هیلاری کلینتون توانست حمایت ناگفته این اتحادیه را کسب کند و سندرز را در نوادا شکست دهد. اگر این اتفاق دوباره در نوادا رخ دهد، ارادهای که در دو هفته اخیر به کارزار سندرز تزریق شده است شاید از دست برود و دیگران جایش را بگیرند.
تا امروز روند رقابتهای مقدماتی مثل همیشه بوده است. بعضی از نامزدها به خاطر عملکرد بد یا اتمام بودجه از رقابت خارج شدهاند و بقیه به ایالتهای بعدی رفتهاند.
اما شاید این روند به زودی مختل شود. تا به حال هیچ نامزدی شبیه مایکل بلومبرگ وجود نداشته است.
این میلیاردر نیویورکی تصمیم گرفته است که در چهار ایالت اول رقابت نکند و در عوض کلی پول خرج تبلیغات در ایالتهای بعدی کرده است. بلومبرگ مانعی جدید و بیسابقه در راه رسیدن سندرز به نمایندگی حزب دموکرات است.
جف ویور میگوید "او گوشهای ایستاده تا سهشنبه بزرگ از راه برسد و اگر بقیه نتوانسته بودند مانع ما شوند جلوی ما را بگیرد. ما هنوز فاصله زیادی تا پایان این مسیر داریم و طبقه حاکم این کشور هر کاری خواهد کرد تا جلوی برنی سندرز را بگیرد."
موضع حامیان سندرز اما رکتر از این است.
توماس آرمادیو میگوید "مثل روز روشن است که هدف بلومبرگ چیست. خیلی فاحش میخواهد انتخابات و نامزدی را بخرد. بعید است مردم متوجه نشوند."
اما همه به چشم تهدید به بلومبرگ نگاه نمیکنند.
کیلب سیدار میگوید "راستش بلومبرگ بهترین رقیبی است که سندرز میتواند داشته باشد. سندرز سالهاست که علیه میلیاردرها موضع گرفته است و روبهرو شدن با یک میلیاردر در این رقابت قطعا همراستا با نقاط قوت سندرز است."
البته باید دید بلومبرگ چقدر مزاحم کارزار سندرز خواهد شد. اگر او در مجمع ملی دموکراتها نگذارد که سناتور ورمانت اکثر نمایندگان را تصاحب کند، یا اصلا خودش نماینده حزب شود، احتمالا حامیان سندرز از کوره در خواهند رفت.
کریسی هگلاند، یکی از داوطلبان کارزار سندرز در ایالت آیوا، عقیده دارد که بلومبرگ "نوعی آزمون برای مردم آمریکا" است.
او که چهار سال پیش طرفدار سندرز بود و نهایتا در انتخابات به جیل استاین، نامزد حزب سبز، رای داد میگوید "به نظرم برنی با اختلاف از بقیه جلوتر است و فکر میکنم اگر به عنوان نامزد انتخاب نشود دلیل سیاسی خواهد داشت، نه اینکه رای کافی نداشته است."
او میگوید اگر بلومبرگ نامزد شود قطعا به کس دیگری رای خواهد داد.