ابراهیم رئیسی رئیس‌جمهوری ایران، روز پنجشنبه در حاشیه مراسم افتتاح یک طرح صنعتی در استان سیستان و بلوچستان، ضمن اشاره به سابقۀ تاریخی و توافق‌ها و معاهده دو کشور ایران و افغانستان دربارۀ حق‌آبۀ رود هیرمند، تأکید کرد: «به حاکمان افغانستان اخطار می‌کنم که حق‌آبه مردم سیستان و بلوچستان را فوراً بدهند.»
ابراهیم رئیسی در ادامه خطاب به دولت طالبان گفت: «از حاکمان افغانستان می‌خواهم که حرف من را عادی تلقی نکنند و آن را جدی بگیرند تا بعداً گلایه کنند».
رئیس جمهوری ایران تأکید کرد: «حاکمان افغانستان باید اجازه دهند کارشناسان ما مراجعه و صحت و سقم ماجرا را بررسی کنند، اگر کارشناسان ما کمبود آب را تایید کنند حرفی نداریم وگرنه اجازه نخواهیم داد حق مردم به هیچ عنوان تضییع شود و این مسئله چیزی نیست که مشمول مرور زمان شود».
ابراهیم رئیسی توضیح نداد که در صورت عدم واکنش مناسب از سوی حکومت طالبان به هشدار او، چه اقداماتی صورت خواهد گرفت. با اینحال وی تاکید کرد که «دولت مصمم است حق مردم کشور را هرجا باشد بگیرد».
حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه ایران نیز شامگاه چهارشنبه ۲۷ اردیبهشت، در جریان نشستی که در چابهار به هدف تسریع در روند پیگیری حق‌آبۀ ایران برگزار شد، گفت: «حاکمان افغانستان حقابه را قبول دارند اما طالبان می‌گویند میزان آب موجود در پشت سد به اندازه‌ای نیست که بتوانیم رها سازی آب را به سمت ایران انجام دهیم».
وی تصریح کرد: «درخواست ما روشن است؛ طالبان مدعی است که سد از آب کافی برخوردار نیست، اما صراحتاً اعلام کردیم که بر طبق معاهدۀ سال ۱۳۵۱ یک تیم مشترک فنی باید این موضوع را بررسی کند. تیم کارشناسی ایران آماده است تا به افغانستان سفر کند و از سد کجکی بازدید کرده و بر مبنای آن، قضاوت شود که آب در سد موجود است یا خیر».
او در ادامه به طالبان هشدار داد تا فرصت هست دریچه‌های سد کجکی در هلمند را باز کنند که «هم مردم افغانستان و هم مردم ایران سیراب شوند.»
حسین امیرعبداللهیان پیش از حضور در این نشست، با امیرخان متقی سرپرست وزارت خارجۀ افغانستان، در مورد حقابۀ ایران از رود هیرمند، به صورت تلفنی گفتگو کرده بود.
در روزهای اخیر، تأمین حقابه ایران از رود هیرمند، به یکی از موضوع‌های مهم در مجلس شورای اسلامی و همچنین گفتگوهای مقامات ایران با طالبان تبدیل شده است.
جمعی از مردم، فعالان محیط زیست و نمایندگان سیستان و بلوچستان در مجلس شورای اسلامی، اخیراً با برپایی تجمعی بر بستر خشک تالاب هامون خواجه، به انفعال وزارت خارجه در مورد پیگیری حقابه رود هیرمند از طالبان اعتراض کرده بودند.
بر اساس معاهده سال ١۳۵۱بین تهران و کابل، افغانستان باید سالانه ۸٢٠ میلیون مترمکعب از حق‌آبه رود هیرمند را به ایران بدهد اما در سال های اخیر این اتفاق نیفتاده است.
فرزاد رمضانی بونش کارشناس مسائل افغانستان، روز پنجشنبه ۲۸ اردیبهشت، با اشاره به اینکه تنها ۴ درصد از حق‌آبه به ایران داده شده است، گفت: «طالبان تلاش می کنند که از مساله آب به عنوان اهرم امتیازگیری در ارتباط خود با ایران استفاده کنند تا در زمان مناسب امتیاز بگیرند».
برخی از تحلیلگران و کارشناسان از جمله آرزو اشرفی‌زاده مدیرکل دفتر حفاظت و احیای تالاب‌های سازمان حفاظت محیط زیست ایران نیز طی یک سال گذشته همواره تأکید کرده‌اند که گروه طالبان با وجود وعده تأمین حق‌آبه ایران، مسیر رودخانه هیرمند را به سمت «گودزره» در داخل منحرف کرده تا آبی وارد خاک ایران و تالاب هامون نشود.
دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید
اخبار جهان را با بارگیری اَپ ار.اف.ای دنبال کنید